Zwiedzanie Biblioteki Bernardynów
(Noc Muzeów 2024)

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy zaprasza do zwiedzania Biblioteki Bernardynów. Zaczynamy o 18.00, kolejne grupy co godzinę.

Poklasztorna biblioteka należąca niegdyś do bydgoskiego klasztoru bernardynów to najstarszy i największy z zachowanych w mieście księgozbiorów; jego początki sięgają schyłku XV wieku. W 1480 roku, z fundacji biskupa włocławskiego Zbigniewa z Oleśnicy potwierdzonej przez Kazimierza Jagiellończyka, powstał w Bydgoszczy konwent Braci Mniejszych św. Franciszka Obserwantów, zwanych w Polsce bernardynami. Przy konwencie zaczęła powstawać biblioteka. Książki niezbędne były do pracy misjonarskiej i do sprawowania obrzędów kościelnych. Większość pozycji biblioteki bernardynów pochodzi z zakupu i darowizn zakonników. 

Od 1936 roku Bibliotheca Bernardina eksponowana jest w stylizowanym pomieszczeniu, urządzonym staraniem ówczesnego dyrektora Biblioteki Miejskiej, dr. Witolda Bełzy i dzięki ofiarności społeczeństwa miasta.

Zabytkowy księgozbiór składa się z 1374 woluminów, które zawierają 1555 dzieł. Zasób ten jest zróżnicowany treściowo, choć naturalnie najliczniejsze są dzieła z zakresu teologii. Zachowało się 25 wydań Biblii, w tym dziewięć XV-wiecznych. Ponadto księgi liturgiczne, wiele zbiorów kazań i żywotów świętych: od trzech XV-wiecznych wydań „Złotej legendy” Jakuba de Voragine, najpoczytniejszej książki średniowiecza, po XVIII-wieczne zbiory kazań polskich. Zachowały się również dzieła reformacyjne – Melanchtona i Lutra oraz kontrreformacyjne – a wśród nich pierwsze polskie prace z zakresu teologii polemicznej autorstwa Walentego Wróbla, Stanisława Hozjusza i Stanisława Sokołowskiego. Większość książek z biblioteki bernardynów została wydrukowana w XVI wieku.