Zielarstwo i ziołolecznictwo. Przeszłość – teraźniejszość

Powstanie zielarstwa i ziołolecznictwa wiązało się z pierwszymi praktykami leczniczymi podejmowanymi jeszcze w okresie prehistorycznym. Wiedza i praktyka w zakresie sposobów pozyskiwania i przechowywania surowców roślinnych poprzedzała zawsze zastosowanie pochodzących z nich leków oraz próby zrozumienia mechanizmów ich działania. Lekarstwa takie stanowiły jeden z filarów dawnych praktyk terapeutycznych. W XIX wieku, dzięki postępom fitochemii, wyodrębniono alkaloidy i opisano ich działanie. Opracowano i upowszechniono przy tym także techniki syntezy chemicznej, co zapoczątkowało odwrót od leków roślinnych. Doświadczenia I wojny światowej – deficyt surowców syntetycznych oraz możliwości nowoczesnego rolnictwa sprawiły jednak, że w następnych dekadach nastąpił intensywny rozwój zielarstwa i ziołolecznictwa, który trwa do dziś. Obecnie oba te obszary są przedmiotem badań naukowych i studiów uniwersyteckich. Interesują się nimi zarówno profesjonaliści, jak i amatorzy; przedstawiciele biomedycyny oraz zwolennicy terapii alternatywnych.

Obszerny, ponadczasowy i wielopłaszczyznowy temat zielarstwa i ziołolecznictwa pozostaje zagadnieniem niewyczerpanym przez naukę. Jego złożoność wymaga przy tym interdyscyplinarnego podejścia łączącego perspektywę historyczną ze spojrzeniem współczesnym. Celem seminarium jest więc próba przedstawienia aktualnych badań prowadzonych w następujących obszarach:

• Rozwój standardów zielarskich
• Ewolucja metod pozyskiwania surowców i wytwarzania leków roślinnych
• Rośliny w etnofarmacji (lecznictwie ludowym)
• Ewolucja postaci i sposobów zażywania leków roślinnych
• Leki roślinne w dawnym dyskursie medycznym
• Współczesna fitoterapia
• Rola surowców roślinnych w gospodarce, polityce i życiu społecznym
• Zielarstwo i ziołolecznictwo a odkrycia geograficzne
• Surowce roślinne i fitoterapia w dyskursie prawnym
• Zielarstwo i ziołolecznictwo w sztuce i literaturze
• Zielarstwo i ziołolecznictwo – kultura – popkultura
• Surowce i leki roślinne a terapie alternatywne.

ORGANIZATORZY I PARTNERZY:

• Sekcja Historii Farmacji Oddziału Bydgoskiego
 Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego
• Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
• Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
• Fundacja Naukowa Bydgoska Szkoła Historii Nauk Medycznych