XXVIII Bydgoski Festiwal Operowy 2022. EVA.

Opis: Opera w trzech aktach, w języku czeskim. „Eva” to najsłynniejsza opera romantycznego czeskiego kompozytora Josefa Bohuslava Foerstera. Powstała na podstawie libretta stworzonego wg sztuki Gabrieli Preissovej Kochanka gospodarza. Premiera w 1899 roku w Pradze wywołała poruszenie - naturalistyczny dramat z życia mieszkańców Morawskiej Słowacji reprezentuje życie i tabu obyczajowe małej społeczności wiejskiej . Jednocześnie Foerster nie szukał folkloru muzycznego, co było typowe dla wielu dzieł późnego XIX i początku XX wieku. Eva jest biedną szwaczką, którą kocha z wzajemnością Manek, syn bogatych gospodarzy. Eva chce z nim zerwać, zarzucając mu nadmierną uległość wobec despotycznej matki, Mešjanovki. Ta stawia synowi warunek: ma poślubić bogatą Maryšę, albo zostanie wydziedziczony. Inwalida Samko zyskuje nadzieję na zdobycie Evy. Poślubia ją, jednak wkrótce ich dziecko umiera- z winy ojca. Serce Evy odwraca się od męża; jej myśli wracają do Manka… Dominującą postacią jest Eva, która kieruje się swoją miłością i szczęściem wbrew zasadom społeczeństwa. Opuszcza męża Samko i idzie żyć bez małżeństwa ze swoim kochankiem Mánkiem. Kiedy odkrywa, że Mánek nie rozwiedzie się z żoną, z rozpaczy wskakuje do Dunaju. Opera Eva kończy się tragicznie, ale zgodnie z przekonaniem kompozytora muzyka nie jest zdolna do wyrażania negatywnych uczuć. Śmierć to katharsis, oczyszczenie, a Eva umiera z wizją raju. Teatr powrócił do tego tytułu symbolicznie po 60 latach, ponieważ "Eva" była pierwszą inscenizacją, jaka pojawiła się na jej scenie.Państwowa Opera w Bańskiej Bystrzycy powstała w 1959 roku w kompleksie Teatru im. Józefa Gajovskiego. Rozpoczęła działalność w 1960 r. wystawieniem opery czeskiego kompozytora Jozefa Bohuslava Foerstera “Eva”. Teatr był świadkiem początków kariery znakomitych solistów operowych na scenach słowackich i międzynarodowych, śpiewaka basowego Sergeja Kopčáka i sopranistki Ľubicy Orgonášovej. Debiutująca Edita Gruberová pracowała przez trzy legendarne sezony w Bańskiej Bystrzycy. Josef Bohuslav Foerster (ur. 30 grudnia 1859 w Pradze, zm. 29 maja 1951 Novém Vestci) – czeski kompozytor i pedagog. W latach 1879–1882 uczył się w Praskiej Szkole Organowej. Pełnił funkcję organisty w kościele św. Wojciecha na Nowym Mieście (1882–1888) i chórmistrza w kościele Matki Bożej Śnieżnej (1889–1894). Pisywał krytyki muzyczne do praskiej gazety Národní listy. W 1888 roku poślubił sopranistkę Bertę Lautererovą (1869–1936). W 1893 roku wyjechał do Hamburga, gdzie uczył muzyki i pisał artykuły do Hamburger Freie Presse i Hamburger Nachrichten, a od 1901 roku prowadził klasę fortepianu w konserwatorium hamburskim. Poznał wówczas Gustava Mahlera. W 1903 roku przeprowadził się wraz z żoną do Wiednia, gdzie wykładał kompozycję w Neues Konservatorium i pisał do Die Zeit. W 1918 roku wrócił do Pragi. Uczył kompozycji w Konserwatorium Praskim (1919–1931) i na Uniwersytecie Karola (1920–1936). W latach 1931–1939 był prezesem České akademie věd a umění. W 1945 roku otrzymał tytuł artysty narodowego. W swojej twórczości kontynuował tradycje romantyczne. Największe znaczenie mają powstałe przed I wojną światową opery, utwory wokalne i instrumentalne. W operach kontynuował tradycje Smetany i Fibicha, jego dzieła cechują się realizmem i pogłębioną psychologią postaci, w warstwie muzycznej zbliżał się do modernizmu. Modernistyczne w zakresie melodyki i harmoniki pieśni i utwory orkiestrowe Foerstera wykazują pokrewieństwo z twórczością Gustava Mahlera. Symfonie mają charakter programowy, nie nawiązując jednak bezpośrednio do żadnego utworu literackiego. 28.edycja Bydgoskiego Festiwalu Operowego, po kilkuletniej przerwie wymuszonej przez pandemię, odbędzie się wyjątkowo jesienią: od 8 do 22 października. Zaproszone zespoły renomowanych scen  przedstawią swoje znakomite spektakle : „Giselle” Adolphe Adama- symbol baletu romantycznego w wykonaniu Lwowskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu (Ukraina), „Don Carlo” Giuseppe Verdiego , przejmująca inscenizacja Litewskiego Narodowego Teatru Opery i Baletu z Wilna w nagrodzonej mistrzowskiej reżyserii Güntera Krämera. Z polskich tegorocznych produkcji pokazana  będzie „Aida” Verdiego, okrzyknięta wydarzeniem artystycznym realizacja Opery Bałtyckiej. Organizatorzy Festiwalu powracają do niezrealizowanych planów sprzed trzech lat i chcą pokazać przedstawienia, których premiery miały wówczas miejsce: świetny  spektakl szczecińskiej Opery na Zamku „Proces” – operę współczesną Philipa Glassa wg Franza Kafki oraz – kontrastową w nastroju - operę komiczną Józefa M.K. Poniatowskiego „Don Desiderio” w wykonaniu Opery Śląskiej w Bytomiu. Festiwal zamknie opera słowackiego kompozytora Josefa B. Forstera „Eva”, z którą ponownie odwiedzi Bydgoszcz Państwowa Opera z Banskiej Bystricy (Słowacja). Zatem, obok tytułów obecnych na wielu scenach operowych, zaprezentowane zostaną pozycje unikatowe, obok klasyki – utwory z zaledwie kilkuletnią historią. XXVIII Bydgoski Festiwal Operowy zapowiada plakat autorstwa Tomasza Bogusławskiego a premierę „Fausta” dzieło Jacka Staniszewskiego. Oba plakaty będą w sprzedaży podczas Festiwalu. Bilety w sprzedaży od 22 sierpnia w kasie Opery Nova oraz online.

Źródło: Opera Nova