WYSTAWA / SEAN SCULLY. 1 + 50

Kiedy: 6.05.2022–29.05.2022
SEAN SCULLY. 1+50

Otwarcie wystawy: 06.05.2022 (piątek)

Kurator: Krzysztof Stanisławski
Koordynatorka: Paulina Kuhn
Produkcja: Wojciech Ruminski
Prace Seana Scully’ego pokazujemy na wystawie w CSW dzięki uprzejmości artysty i Sean Scully Studio.

Artysta zdecydował się podarować do kolekcji CSW wyjątkowy obraz. Nosi on tytuł Wall Landline Irena, powstał w 2021 i został poświęcony pamięci Polki, Ireny Gut, okrutnie doświadczonej przez los podczas II wojny światowej – najpierw przez Sowietów, a później Niemców. Kobieta uratowała od niechybnej śmierci dwanaścioro Żydów. Historia jej życia to wstrząsająca synteza dziejów narodów Europy wschodniej podczas wojny i po niej. Pani Irena Opdyke, z domu Gut, urodziła się w 1922 w Kozienicach. W 1949 wyemigrowała do USA. Zmarła w Kalifornii w 2003. W 1999 spisała swoje wspomnienia, a na ich podstawie powstała sztuka teatralna. Dramat i bohaterstwo pani Ireny zrobiły ogromne wrażenie na Seanie Scully’m, który postanowił ją uhonorować, poświęcając jej swój obraz i dodatkowo darowując go polskiemu Centrum Sztuki Współczesnej.

W wywiadzie opublikowanym w „Contemporary Lynx” tak mówi o tej pracy:

Chciałbym opowiedzieć o Irenie Gut, która w momencie wybuchu II wojny światowej była dwudziestoletnią dziewczyną. Będąc polską katoliczką, została skierowana jako pomoc domowa do pracy u 60-letniego nazistowskiego oficera. Kiedy mężczyzna ją tylko zobaczył, coś do niej poczuł i zaproponował, by przydzielono ją do jego rezydencji. Irena wykazywała ogromną empatię wobec Żydów i w piwnicy mężczyzny ukrywała 12 osób. Gdy oficer wychodził do pracy, zamykała drzwi na klucz, kiedy zaś wracał, musiał najpierw zapukać. Wszyscy Żydzi zbiegali wówczas do piwnicy. Trwało to przez długi czas, dopóki nie doszło – jak to zazwyczaj – do ludzkiej pomyłki. Pewnego dnia Irena zapomniała zamknąć drzwi na klucz. Mężczyzna wrócił do domu i zobaczył w swojej kuchni 12 Żydów. (…) To był przełomowy moment prawdy, bo przecież bardzo ją kochał, ale był nazistowskim oficerem i mógłby zostać za to powieszony. Wyszedł więc z domu i uciekł się do czegoś, co czasem nazywam irlandzkim rozwiązaniem: upił się. Mówią, że po alkoholu ujawnia się prawda. Wrócił i powiedział: „W porządku, będę z tobą w zmowie, jeśli zostaniesz moją kochanką”. (…) Irena zgodziła się i żyli w takim układzie do zakończenia wojny. (…) Ponieważ Polska i mój mały kraj, Irlandia, tak wiele wycierpiały z rąk wielkich mocarstw, chciałem uhonorować Irenę, ponieważ takie osoby są postaciami, o których powinniśmy pamiętać i które należy wielbić. (…)
Uważam po prostu, że ludzie w Polsce pokochają ten obraz. Są to bowiem osoby bardzo uczuciowe i pełne człowieczeństwa. Istotne dla tematu tego obrazu są również bieżące wydarzenia. To niesamowity zbieg okoliczności, bo przecież w zeszłym roku zatytułowałem ten obraz i przekazałem go do muzeum. Do Polski przybyło potem 2,5 miliona uchodźców z Ukrainy, a Polacy troszczą się o nich, tak jak robiła to Irena. To niesamowite.

Za: I make each painting independent (pol. Każdy obraz czynię niezależnym),
Sean Scully, wywiad przeprowadzony przez Dominikę Tylcz, „Contemporary Lynx”, 2022 nr 1 (17).

Na wystawie SEAN SCULLY. 1 + 50, na której prezentujemy dar do kolekcji i która jest swego rodzaju wprowadzeniem i aneksem do wystawy malarstwa i rzeźby Seana Scully’ego, pokazujemy także  jego „iPhone pictures”, filmy o artyście oraz cztery fotografie wykonane przez artystę na wyspie Lewis and Harris.

Fotografie i „iPhone pictures” także trafią do kolekcji CSW. 

Artykuł WYSTAWA / SEAN SCULLY. 1 + 50 pochodzi z serwisu Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu.