WYSTAWA / Martyna Borowiecka. Nadczułe

Kuratorka: Natalia Cieślak
Produkcja wystawy: Mikołaj Makiłła, Wojciech Ruminski
Identyfikacja wizualna: Katarzyna Ostrowska

Prezentowany w Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu na wystawie pt. „Nadczułe” cykl obrazów Martyny Borowieckiej z lat 2022–2024 poświęcony jest bohaterkom uosabiającym różne kobiece archetypy zakorzenione w wielowiekowym dziedzictwie kulturowym. Są wśród nich zarówno postaci o biblijnym, mitologicznym czy historycznym rodowodzie, jak i te będące wytworem literackich, baśniowych, filmowych czy popkulturowych narracji. Obok Ewy, Pandory i Matki Boskiej spotykamy tu m.in. Balladynę, Śpiącą Królewnę czy Buffy. Każda kobieta urodzona (podobnie jak artystka) na przełomie lat 80. i 90. zapewne z większością z tych archetypów się kiedyś zetknęła i dobrze je poznała. Projekt Borowieckiej, choć w swym wydźwięku duchologiczny, nie jest jednak tylko przesiąkniętym sentymentem, osobistym „powrotem do źródeł” – wspomnień, wartości czy doświadczeń, na których artystka nadbudowała swą tożsamość. Jej prace, łączące niczym wielowątkowa tkanina nitki wysnute z (nad)czułych historii, zachęcają także do reinterpretacji opowieści powszechnie znanych, a pisanych (i odczytywanych) zwykle z męskiej perspektywy. Jak pokazują obrazy artystki historie te można przepisać na nowo i zredagować tak, by wybrzmiewał z nich głos głównych bohaterek, a pryzmat kobiecej wrażliwości ukazał ich nowy, niedostrzeżony wcześniej wymiar.

Postaci z obrazów Borowieckiej lokują się w różnych miejscach na skali, której punkt odniesienia stanowi tzw. ideał kobiecości. Każda z nich, bez wyjątku (nawet Matka Boska), umyka w jakiś sposób sztancowemu postrzeganiu płci. W świecie wykreowanym przez artystkę ciasno zdefiniowany wzorzec, wg którego powinnyśmy być ładne, miłe, powściągliwe, nieskomplikowane, niewymagające, niezbyt ambitne, niezbyt pewne siebie, niezbyt niezależne etc., przestaje być nadrzędną wartością. Kobiety nie muszą spełniać tu społecznych oczekiwań wobec ich cielesności (Calineczka), nie wstydzą się swej urody i bezpruderyjności (Balladyna), pozwalają sobie na wycofanie (Strażniczka) czy bezradność (Judyta), są dumne i pewne siebie (Buffy), odstają od idealnego obrazu matki (Primavera), nie poskramiają swoich pragnień i apetytów (Pandora), są waleczne (Gerda), porzucają swą kruchość i delikatność (Czerwony Kapturek)… Nie dają się sformatować. Odstają od wyobrażeń, jakie mieliśmy wobec nich do tej pory. Zdarza się, że niepokoją i budzą dyskomfort. Jednak czy celem kobiety musi być dbanie o czyjekolwiek dobre samopoczucie?

Martyna Borowiecka (ur. 1989 w Kielcach) – absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Krakowie. Od 2019 roku posiada tytuł doktory. Laureatka wielu nagród i stypendiów m.in. im. J. Matejki, Stypendium Twórczego Miasta Krakowa, stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dwukrotna laureatka Grand Prix w konkursie „Przedwiośnie” (2014, 2019), VII Triennale z Martwą Naturą (2015) oraz Nagrody Równorzędnej przyznanej w I Biennale Lubelska Wiosna (2021). Wystawy indywidualne: „Każdy dzień tonę” (wraz z Planetą) w Wanda Gallery w Warszawie (2023), „A little drop of poison” w Shefter Gallery w Krakowie (2022), „Pearl Earring, Tear Drop (stuffy sweet)” w Pilipczuk Gallery w Kopenhadze (2020). Uczestniczka 18. Przeglądu Sztuki SURVIVAL „Wasteland” (2020). Brała udział m.in. wystawach zbiorowych w Duke Hall Gallery of Fine Arts w Virginni, The Art Gallery of the College of Staten Island w Nowym Jorku, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Galerii Miejskiej we Wrocławiu, SNEHTA Residency w Atenach, Fundacji Stefana Gierowskiego i galerii Piktogram w Warszawie, Galerii Widna i Galerii Szara Kamienica w Krakowie, Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej oraz w pokonkursowej wystawie Bielskiej Jesieni (2021, 2019). Do 2020 organizowała wydarzenia artystyczne w budynku Telkom Telos w Krakowie. Pracuje w Krakowie i Wieliczce.

Partnerem głównym wydarzenia jest Województwo Kujawsko-Pomorskie.

Wystawa jest realizowana w ramach projektu Sztuka Świata – edycja V. Feminativa. Sztuka Kobiet