29. Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT

30 maja w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu rozpocznie się 29. Międzynarodowy Festiwal Teatralny Kontakt. Na toruńskich scenach zobaczymy 13 spektakli.

Jednym z najważniejszych punktów festiwalu będą pokazy "Samotności pól bawełnianych" w reżyserii Timofeya Kulyabina. W spektaklu wystąpi dwójka wybitnych aktorów: Ingeborga Dapkunaite i John Malkovich. Za radykalną propozycję może zostać uznana "Ophelia's Got Talent" Florentiny Holzinger., czyli prowokacyjny, cielesny, świadomie konfrontacyjny manifest o przekraczaniu granic. Ponadto zobaczymy bezkompromisowy, prowokacyjny teatr Alvisa Hermanisa („Czarny łabędź”), wyrafinowaną wizualnie, ukraińską inscenizację „Kaliguli” i emocjonalnie intensywny "Teoremat" z Rumunii. Wśród polskich spektakli znajdzie się m.in. dowcipna i brutalna „Iwona, księżniczka Burgunda” Adama Orzechowskiego oraz dziejąca się we współczesnej Belgii „Antygona w Molenbeek” Anny Smolar. Festiwalowi widzowie zobaczą również „Susan Sontag” Agnieszki Jakimiak i Mateusza Atmana – teatralną fantazję na temat amerykańskiej intelektualistki oraz „Kiedy stopnieje śnieg” Katarzyny Minkowskiej, czyli opowieść o rodzinie w kryzysie. Teatr Komedia z Warszawy przedstawi „Zemstę” w reżyserii Michała Zadary, w której Maciej Stuhr jako Papkin rzuca nowe światło na polską megalomanię. Gospodarz Festiwalu Kontakt, czyli Teatr Horzycy, zaprezentuje „Titanica” Michała Siegoczyńskiego” oraz „Udrękę życia” Evy Rysovej. Wśród wydarzeń towarzyszących znajdą się koncerty Polskich Znaków i Chrisa Obehi, który wystąpił w zeszłym roku na Festiwalu Kontakt we włosko-francuskim spektaklu „invisibili”. Zaplanowano ponadto pokazy filmów oraz debatę o współpracy biznesu i kultury.

Spektakle zagraniczne

Jednym z najważniejszych punktów programu będzie niemiecko-łotewska koprodukcja Bormio i Flow Projects "Samotność pól bawełnianych" Koltèsa w reżyserii Timofeya Kulyabina. Na scenie zobaczymy dwoje wybitnych aktorów – Ingeborgę Dapkunaite i Johna Malkovicha. Spektakl bada mechanizmy pożądania i przemocy. To projekcja świadomości człowieka, koszmar, w którym nieustannie próbuje się ze sobą pogodzić. Nasze przedstawienie opowiada o perwersji seksualnej, o ukrytym pożądaniu, które jest karalne, uznawane za przestępstwo przez każde społeczeństwo, choć obecnie zgodne z prawem – mówi Kulyabin.

Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz z Berlina zaprezentuje "Ofelia ma talent" austriackiej choreografki i reżyserki Florentiny Holzinger. „Ofelia ma talent” to ekstremalnie fizyczny teatr na pograniczu performance’u, talent show i sztuk wizualnych. Reżyserka sięga po bohaterki związane z wodą: Ledę, Meluzynę, nimfy, syreny i oczywiście Ofelię, tworząc spektakularne, fizyczne studium psychologii wody w XXI w.  Intensywna forma spektaklu łączy groteskę z brutalnością, a międzypokoleniowa żeńska obsada redefiniuje symbolikę kobiecości. Uwaga, przedstawienie zawiera: akty samookaleczenia, krew, igły, sceny lub opis przemocy fizycznej lub seksualnej, światła stroboskopowe.

Alvis Hermanis ogłosił, że wszystko, co zrobi Teatr Nowy w Rydze, będzie radykalne. I taki jest jego "Czarny łabędź". Hermanis przeniósł "Idiotę" Dostojewskiego w realia 2024 roku, gdy wojna w Ukrainie trwa już dwa lata. Reżyser wprost stawia tezę, że Dostojewski jest ojcem faszyzmu w dzisiejszej Rosji. By o tym opowiedzieć, wybrał wyrafinowaną formę klasycznej estetyki baletowej, która jako komentarz parodiuje dzisiejszą sytuację, przesuwając spektakl w stronę komedii obyczajowej.

Narodowy Akademicki Teatr Dramatyczny im. Iwana Franki z Kijowa przywiezie do Torunia "Kaligulę" Alberta Camusa w reżyserii Ivana Urivskiego. Kaligula to władca w pułapce własnej potęgi, dla którego władza jest jedynym ratunkiem przed pustką. Reżyser buduje portret człowieka, który rozrywa własne granice moralne, doprowadzając do chaosu i destrukcji. Spektakl bada relację między tyranią a przyzwoleniem społeczeństwa na przemoc zadając m.in. pytanie: na jakie dno może zejść człowiek w obawie o własne życie?

W centrum "Teorematu" w reżyserii Eugena Jebeleanu znajduje się tajemniczy mężczyzna, którego pojawienie się burzy uporządkowany świat mieszczańskiej rodziny. Każdy z jej członków zostaje wciągnięty w wir intensywnych doznań, które konfrontują ich z własnymi pragnieniami i lękami. Spektakl bada granice tożsamości, pożądania i wolności, prowokując pytania o to, kim jesteśmy i co nas definiuje. Przedstawienie zaprezentuje Teatrul Național Radu Stanca z Sybinu.

 Spektakle polskie

"Susan Sontag" w reżyserii Agnieszki Jakimiak i Mateusza Atmana (Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie) to fantazja na temat życia i twórczości jednej z ikon amerykańskiej kultury. Spektakl opowiada o pęknięciu między publicznym wizerunkiem a skrywanymi sekretami i relacjami. „Susan Sontag” to teatralne fotostory – album z czarno-białych fotografii, ożywianych przez aktorską grupę rekonstrukcyjną.

"Iwona, księżniczka Burgunda" Gombrowicza w reżyserii Adama Orzechowskiego (Teatr Wybrzeże z Gdańska) budzi skrajne emocje. W interpretacji Adama Orzechowskiego Iwona, tak jak widzowie, przychodzi do teatru. Patriarchalny i przemocowy świat dworu nie przyjmuje jej z miłością – przeciwnie, w wyrafinowany sposób chce się jej pozbyć. Adam Orzechowski...] zrobił spektakl niegrzeczny, punkowy, anarchistyczny […]. Jego Iwona skrzy się od aluzji, to dowcipna i brutalna fantasmagoria o teatrze, który udając sztukę lekką, przyjazną zmienia widza w ofiarę – mówi Łukasz Drewniak, konsultant programowy Festiwalu Kontakt.

"Antygona w Molenbeek" w reżyserii Anny Smolar (Teatr Dramatyczny im. Gustawa Holoubka w Warszawie) opowiada o współczesnej bohaterce walczącej o prawo do pochówku brata uznanego za terrorystę. Nourii, Belgijka o arabskim pochodzeniu, próbuje odebrać z kostnicy ciało swojego brata – sprawcy zamachu bombowego. Władze, w imię procedur demokratycznych i bezpieczeństwa, odbierają jej możliwość żałoby.

"Kiedy stopnieje śnieg" Katarzyny Minkowskiej (TR Warszawa) to portret rodziny w wielopokoleniowym kryzysie. Tragedia sprawia, że członkowie rodziny spotykają się w rodzinnym domu. Dla jednych jest to trudny powrót po długiej nieobecności, inni trwają w tym miejscu od dziesięcioleci. Paliwem ich nadziei i koszmarów są strach, bajki, gry wideo i religia. Twórcy spektaklu eksplorują mechanizmy pamięci, sposoby radzenia sobie z traumą i narracje pomagające bohaterom unikać prawdy.

Teatr Komedia z Warszawy przedstawi "Zemstę" Aleksandra Fredry w reżyserii Michała Zadary. Klasyczna komedia XIX-wieczna we współczesnej inscenizacji Michała Zadary jest historią pełną inteligencji i elegancji, ale też przemocy. Nie pamiętam „Zemsty”, w której tak ważną personą byłby Józef Papkin. U Zadary gra go Maciej Stuhr. [… który] znalazł w Papkinie nie tylko materiał do aktorskiego popisu, ile także przestrzeń do powiedzenia czegoś niebanalnego o odwiecznych polskich papkinadach – napisał Łukasz Drewniak.

Spektakle Teatru im. Wilama Horzycy

Gospodarze zaprezentują "Titanica" Michała Siegoczyńskiego. To historia słynnego transatlantyku, który stał się metaforą ludzkich ambicji i podziałów społecznych, w tej wersji przybiera formę pastiszowego widowiska. Siegoczyński łączy elementy romansu i krytyki popkultury, ukazując, jak tragedia Titanica funkcjonuje dziś jako ikona masowej wyobraźni.

Kolejny toruński spektakl to "Udręka życia" Hanocha Levina w reżyserii Evy Rysovej, czyli tragikomedia o uwikłanym w rutynę wieloletnim małżeństwie. Bohaterowie walczą ze swoją samotnością, a ich relacja balansuje między groteską a wzruszeniem.

Ponadto jako wydarzenie towarzyszące odbędą się pokazy "Romea i Julii w krainie fakapu" w reżyserii Ewy Galicy i Michała Lazara, spektaklu przygotowanego w koprodukcji z Festiwalem Szekspirowskim w Gdańsku. Akcja rozgrywa się w dystopijnej Polsce podzielonej między dwa konkurencyjne dyskonty, gdzie bohaterowie odkrywają na półce zapomniany tekst Szekspira.

Program 29. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Kontakt

piątek, 30 maja 2025

• 14:00 – 15:30 Udręka życia
  reż. Eva Rysová, Teatr im. Wilama Horzycy (Toruń, Polska)
• 17:00 – 20:45 Otwarcie festiwalu Kontakt Czarny łabędź (spektakl konkursowy)
  Alvis Hermanis, Jaunais Rīgas teātris (Ryga, Łotwa)

sobota, 31 maja 2025

• 11:00 – 12:50 pokaz filmu – Biały Helikopter, Kino Camerimage
• 20:00 – 22:40, Ophelia’s Got Talent
  reż. Florentina Holzinger, Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz (Berlin, Niemcy)
• 21:00 – 22:30 Udręka życia (spektakl konkursowy)
  reż. Eva Rysová, Teatr im. Wilama Horzycy (Toruń, Polska)

niedziela, 1 czerwca 2025

• 17:00 – 18:30 Kaligula (spektakl konkursowy)
  reż. Ivan Urivsky, Narodowy Akademicki Teatr Dramatyczny im. Iwana Franki (Kijów, Ukraina)
• 20:00 – 22:40 Ophelia’s Got Talent (spektakl konkursowy)
  reż. Florentina Holzinger, Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz (Berlin, Niemcy)