24 KWIETNIA: Nowe opracowanie - Pomnik cesarza Wilhelma I

Nowy cykl i nowe tematy. 24 kwietnia zapraszamy na spotkanie poświęcone pomnikowi Wilhelma I. O pruskim monumencie, który stał kiedyś w samym centrum Torunia, opowie Katarzyna Kluczwajd.

Historia pomnika cesarza Wilhelma I dłuta Ernsta Hertera – ustawionego w 1904 roku w zachodniej części Rynku Staromiejskiego, a w 1919 roku rozebranego przez Niemców w obawie przed degermanizacją miasta po odzyskaniu przez Polskę niepodległości – jest znana. Kilka mniej znanych faktów przytoczyła przed laty Joanna Kucharzewska w książce o architekturze i urbanistyce Torunia tego okresu. Kwerendy, które ostatnio przeprowadziła Katarzyna Kluczwajd, przyniosły kolejne ustalenia. Najciekawsze dotyczą: idei ufundowania przez niemieckich torunian pomnika konnego, jako formy najbardziej reprezentacyjnej; dyskusji o jego lokalizacji; a także szeroko zakrojonej akcji pozyskiwania funduszy na ten cel, trwającej kilka lat.

Warto wspomnieć, że oprócz wspomnianego pomnika Wilhelma I pruscy władcy mieli w Toruniu kilka starszych upamiętnień: to figury na moście kolejowo-drogowym (króla Prus Fryderyka II, z 1873 roku; cesarza Wilhelma I, z 1888 roku), posąg Fryderyka II Wielkiego z około 1899 roku w parku na Bydgoskim Przedmieściu – ewenement w mieście jako posąg konny.

Katarzyna Kluczwajd: – Prezentacja różnych "wersji" monumentów cesarza Wilhelma I, bohatera upamiętnianego w okresie pruskim masowo i "z urzędu", może służyć refleksji natury ogólnej dotyczącej pomników: po co i dla kogo powstawały kiedyś i powstają obecnie.

"Nowe opracowanie" - kolejny cykl prezentacji przygotowanych przez Katarzynę Kluczwajd ma na celu przedstawienie ustaleń poczynionych przez Autorkę podczas pracy nad dwiema książkami: na temat toruńskich Dworów Artusa (Stypendium Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2023) oraz lokali gastronomiczno-rozrywkowych okresu pruskiego i lat II Rzeczypospolitej. "Nowe opracowania" dotyczą różnych wątków z dziejów miasta. Kwerendy archiwalne i prasowe przynoszą odpowiedzi na stawiane pytania oraz generują następne dotyczące analizowanej problematyki, ale też ukazują kolejne, nowe pola badawcze. Niektóre z tych "historii dodatkowych" – tak obszernych, że nie mają szansy zmieścić się w zaplanowanych publikacjach – Autorka zamierza przedstawiać w formie prezentacji podczas spotkań w Książnicy Kopernikańskiej.

Fot. Rafał Białkowski/Archiwum Państwowe w Toruniu