Rok Kobiet Odważnych: Bohaterki

Około 1918 r. zamieszkała w Bydgoszczy. W Bydgoszczy udzielała się społecznie i charytatywnie m.in. w Czerwonym Krzyżu (potem PCK) oraz w Polskim Białym Krzyżu; chętnie ofiarowała swoje obrazy na cele dobroczynne.

Zadebiutowała w 1887 r. w teatrze krakowskim. W mieście nad Brdą założyła Dom Aktora i Szkołę Dramatyczną. Działała także społecznie.

Była patriotką i „kobietą czynu”. Już w okresie pruskim organizowała akcje charytatywne, a także zajmowała się edukacją biednych dzieci i opracowywaniem polskich elementarzy, należała również do zakonspirowanej komórki Polskiej Rady Ludowej.

Urodziła się w majątku Karnkowo koło Lipna. Była najmłodszą córką Ignacego i Pelagii, hrabiny z Czackich. Od lat 20. XX w. angażowała się w życie społeczno-kulturalne i wojskowe miasta.

Gentil-Tippenhauer była jedyną polską dziewiętnastowieczną tłumaczką dzieła Williama Szekspira. Udzielała się także charytatywnie, jako członkini Konferencji św. Wincentego a Paulo przy kościele księży Misjonarzy w Bydgoszczy. Tłumaczka spędziła w mieście nad Brdą przynajmmniej 18 lat swojego życia.

Dzieciństwo spędziła na tropikalnej wyspie Haiti. Na początku lat 20. XX w. mieszkała w Bydgoszczy. Prace plastyczne Gentil-Tippenhauer znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem i Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Urodziła się w Warszawie. Była aktorką m.in. Teatru Polskiego w Łodzi i w Kijowie. W okresie poprzedzającym powrót Bydgoszczy do macierzy należała do teatru plebiscytowego (objazdowego) pod kierunkiem Ludwika Dybizbańskiego. W roku 1954 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Uśmiech, empatia i pełne poświecenie dla pacjentów – tak w pamięci mieszkańców Grudziądza zapisała się pani doktor Salomea Sujkowska. Lekarka ale także Społeczny Opiekun Zabytków.

Jej ojciec książę Karol Radziwiłł, pan na Nieświeżu zadecydował, że Maria wyjdzie za hrabiego Witolda Skórzewskiego, którego dobra były zacne, ale Skórzewscy nie mogli pochwalić się rodowodem godnym Radziwiłłów, a ich rezydencje leżały hen, gdzieś na dalekiej Wielkopolsce.

Zadebiutowała w 1918 roku w czasopiśmie „Pro arte et studio”; w artykułach i opowiadaniach przywoływała Ciechocinek, który nazywała solankowym krajem. W 1938 roku otrzymała Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury.

W 1894 Maria założyła Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej, opracowała jego konstytucję oraz podręczniki ascetyczne, wychowawcze i praktyczne. W domach, którymi kierowała, już jako siostra Maria, dziewczęta przygotowywano do samodzielnego życia. 1997 roku papież Jan Paweł II ogłosił ją błogosławioną.

Międzywojenny Grudziądz słynął ze świetnych sportowców, odnoszących sukcesy na zawodach w kraju i za granicą. Warto pamiętać o Zofii Staruszkiewicz, członkini grudziądzkiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, która w wieku 18 lat zdobyła mistrzostwo Polski w lekkoatletyce!

Uczyła dzieci języka polskiego i historii a także wspierała finansowo niezamożnych uczniów, umożliwiając im edukację. Za pracę społeczną została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.

Przez cały okres międzywojenny była „prawą ręką” dyrektora Witolda Bełzy. Jako kierowniczka działu uzupełniania, gromadzenia i opracowywania dbała o główny, bydgoski księgozbiór. Książkom poświęciła przeszło 40 lat życia.

W czasie II wojny światowej pracowała w getcie warszawskim w Radzie Żydowskiej jako telefonistka i maszynistka. Współtworzyła podziemne archiwum, tzw. Archiwum Ringelbauma dotyczące akcji likwidacyjnej getta.

Aktywnie działała w komisjach oświaty, ochrony pracy i opieki społecznej. Szczególnie zaangażowała się w projekt ustawy o ludowych szkołach rolniczych, zaakceptowany przez sejm w lipcu 1920 roku.

Urodzona w Inowrocławiu, zadebiutowała w sali koncertowej w Wittenberdze, a w wolnej Polsce w Filharmonii Warszawskiej. W czasie II wojny światowej konsekwentnie odmawiała udziału w oficjalnych koncertach, równocześnie brała udział w tajnym życiu okupowanej przez Niemców Warszawy.

W czasie wojny była żołnierzem KG ZWZ-AK, kurierką, emisariuszką, jedyną kobietą pośród 316 cichociemnych, brała udział w powstaniu warszawskim.

Urodziła się jako Barbara Apolonia Chałupiec 3 stycznia 1897 roku w Lipnie. Szlifowała talent na kursach dla aktorów i już jako Pola Negri zagrała Anielę w Ślubach panieńskich na deskach warszawskiego Teatru Małego. W 1922 roku – w okresie złotej ery Hollywood! – otworem stanęła przed nią Ameryka.

Ta „medialna wizjonerka” wraz z mężem Alfredem stworzyła na początku lat 30. XX wieku potęgę prasową w Żninie. „Moja Przyjaciółka – Ilustrowany Dwutygodnik Kobiecy” odniosła niewyobrażalny sukces (nakład w wysokości 250 tysięcy egzemplarzy) i była najpoczytniejszym pismem dla kobiet w międzywojennej Polsce.

Organizowała kursy oświatowe o tematyce patriotycznej i religijnej, zainicjowała kursy zajęć praktycznych dla kobiet, często prowadziła je osobiście, i założyła w Potulicach związek oświatowy „Ognisko” oraz bibliotekę, sprowadzając polskie książki i prasę ze wszystkich trzech zaborów.

Aleksandra Aspis, urodzona w Nieszawie prawnuczka generała Antoniego Madalińskiego, wyrastała w domu o silnych tradycjach patriotycznych. Pensja pani Aspis była najpierw szkołą 4-klasową, a w 1910 roku przekształciła się w 7-klasową Szkołę Żeńską.

Była aktorką filmową i teatralną, tancerką, autorką choreografii teatralnych i filmowych. Wszechstronnie uzdolniona muzycznie, aktorsko i tanecznie, torunianka szybko stała się gwiazdą największych polskich komedii muzycznych lat 30.

Z pasją zajęła się działalnością literacką i oświatową, a także charytatywną. W czasie I wojny światowej pomagała Wincentynie Teskowej w redagowaniu i wydawaniu gazety. Była konspiratorką w powstaniu wielkopolskim (1918/1919) i orędowniczką powrotu Bydgoszczy do Polski.