XII Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu „Architektura Miast”

Od straganu do domu towarowego. Architektura handlowa XIX i pierwszej połowy XX wieku

26-27 września 2024 roku, Salon Hoffman Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy

IDEA KONFERENCJI:
Handel od zarania dziejów towarzyszył człowiekowi i należał do głównych zajęć mieszczan. Stąd tak ważne w aranżacji przestrzeni miejskiej były miejsca predysponowane do działalności kupieckiej, począwszy od placów, na których rozstawiano stragany i kramy, przez składy w kamienicach, aż po domy towarowe. Pierwotnie na potrzeby handlu często wykorzystywano zabudowania na co dzień służące innym celom, czego najlepszym przykładem jest średniowieczny ratusz. Jego pomieszczenia stale bądź czasowo mogły służyć celom kupieckim. Jeśli już powstawały obiekty o przeznaczeniu stricte handlowym, rzadko zyskiwały – tak jak sukiennice – reprezentacyjną oprawę architektoniczną. Sytuacja ta uległa diametralnej zmianie w XIX wieku. Gwałtowny rozwój przemysłu oparty na kapitalistycznej gospodarce oraz przeobrażająca się struktura społeczna zmieniły zasady organizacji handlu i sprowokowały powstawanie nowej infrastruktury. Najbardziej znaczącym novum w obszarze architektury kupieckiej były domy towarowe i wielkoprzestrzenne hale targowe, które stały się miejscami służącymi nie tylko do nabywania towarów, ale również do spotkań towarzyskich. Obok nowych, potężnych gmachów, stworzonych dzięki wykorzystaniu żelaznych i żelbetowych konstrukcji, handel rozwijał się w sklepach i zakładach lokowanych w komercyjno-czynszowych kamienicach. Na popularności zaczął zyskiwać również pasaż, pozwalający na skupienie w obrębie parceli przeciętej wewnętrzną uliczką dużej liczby punktów usługowych i sprzedażowych.

W ramach organizowanej przez Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy XII konferencji z cyklu „Architektura Miast” chcielibyśmy skupić się na obiektach projektowanych z myślą o funkcji handlowej: domach towarowych, halach targowych, pasażach handlowych i kamienicach ze sklepami. Ideą przewodnią konferencji jest zaprezentowanie architektury handlowej w szerszym ujęciu, uwzględniającym historię realizacji, wykorzystywanie nowoczesnych technologii i rozwiązań budowlanych, potrzeby sprzedających i kupujących oraz tworzenie kreacji stylistycznych.

CELE KONFERENCJI:
Celem konferencji jest przybliżenie obiektów architektury handlowej w kontekście aranżacji przestrzeni miejskiej, w warstwie historycznej, technologicznej i artystycznej. Chcielibyśmy poddać analizie wzajemne zależności pomiędzy nowatorskimi projektami budowli handlowych a zmieniającą się strukturą społeczną w dobie kapitalizmu i rewolucji przemysłowej. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na nowe techniki budowlane, pojawiające się w XIX wieku, które w istotnym zakresie wpłynęły na formę architektoniczną powstających obiektów, pozwalając na szybką i jednocześnie bardziej ekonomiczną realizację wielkogabarytowych obiektów. Konferencja może być również sposobnością do przyjrzenia się stylistyce budowli handlowych – łączenia nowoczesnych materiałów z historycznymi stylami i wykorzystania ich specyfiki w nowych formach architektonicznych.

Konferencja stanowi jednocześnie okazję do przybliżenia sylwetek architektów i budowniczych odpowiedzialnych za prekursorskie rozwiązania technologiczne czy też adaptację już istniejących obiektów na cele handlowe.

Podstawowym celem konferencji jest przedstawienie zagadnień dotychczas nieprezentowanych i najnowszych wyników badań związanych z zaproponowanym tematem. Przybliżone zagadnienia powinny dotyczyć przede wszystkim architektury z obszaru Polski, w tym tematów związanych z regionem kujawsko-pomorskim, ale również zjawisk w architekturze europejskiej.

Konferencja stanowi kontynuację cyklu zainicjowanego w 2008 roku pod tytułem „Architektura Miast”. Od 2016 roku tematyczne sesje naukowe odbywają się we wrześniu każdego roku i są okazją do zgłębiania zagadnień z zakresu architektury XIX i XX wieku ukierunkowanych tematem przewodnim. Dotychczas podejmowane były takie tematy, jak m.in.: architektura sakralna, szpitalna, tereny zielone, architekci w miastach, architektoniczny wystrój wnętrz, architektura poprzemysłowa czy też architektura siedzib administracji państwowej i samorządowej.

Organizator:
Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy

Komitet naukowy:
prof. dr. hab. Remigiusz Grochal, dr hab. Hanna Grzeszczuk-Brendel, dr hab. Tomasz Krzemiński,  dr hab. Michał Pszczółkowski, prof. dr hab. Jacek Woźny

Sekretarz naukowy:
dr Mateusz Soliński

Patronat honorowy:
Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Miasta Bydgoszczy Rafał Bruski, Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Stowarzyszenie Architektów Polskich

Patronat medialny:
Polskie Radio – Regionalna Rozgłośnia w Bydgoszczy, „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” SA

Informacje organizacyjne:

• Wypełnioną kartę zgłoszenia prosimy przesyłać drogą elektroniczną na adres e-mail: zabytki@kpck.pl do 30 czerwca 2024 roku. Pobierz kartę zgłoszenia: Architektura Miast 2024 Karta Zgloszenia
• O zakwalifikowaniu się na konferencję zawiadomimy Państwa do 15 lipca 2024 roku.
• W zgłoszeniu należy podać: imię i nazwisko, afiliację, adres do korespondencji, adres e-mail, nr telefonu, tytuł referatu i krótkie streszczenie wystąpienia (ok. 600 znaków).
• Opłata konferencyjna, obejmująca koszt wydawnictwa pokonferencyjnego, dla prelegentów wynosi 200 zł. Faktura, z 30-dniowym terminem płatności, zostanie wystawiona po zakwalifikowaniu się uczestnika na konferencję.
• Dla uczestników biernych WSTĘP WOLNY
• Na każde wystąpienie przewidujemy 20 minut.
• Aktualności dotyczące konferencji znajdą Państwo na https://kpck.pl/pracownia-dziedzictwa-kulturowego/
• Informacje na temat wydarzenia można również śledzić na naszym profil Facebook: https://www.facebook.com/pracownia.dziedzictwa.kulturowego.kpck
• Pytania prosimy kierować na adres email: zabytki@kpck.pl lub na numer telefonu:  52 585 15 02. Osoba do kontaktu: dr Mateusz Soliński.