X Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu Architektura Miast

W dniach 29–30 września w Salonie Hoffman Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy odbędzie się konferencja naukowa Za zamkniętymi drzwiami. Wystrój wnętrz w XIX i XX wieku.

IDEA KONFERENCJI

Dziesiąta z kolei konferencja z cyklu Architektura Miast będzie okazją do zaprezentowania „niewidocznego”, ukazania tego, co skrywa się za zamkniętymi drzwiami i wielokrotnie bywa traktowane marginalnie lub całkiem pomijane przy okazji omawiania architektury pojedynczych obiektów i całych zespołów. Przedmiotem rozważań będzie wystrój wnętrz budynków mieszkalnych, ale również użyteczności publicznej wzniesionych w XIX i XX wieku.

Założeniem konferencji jest zwrócenie uwagi na elementy aranżacji wnętrz bezpośrednio powiązane ze strukturą architektoniczną budynków, które stanowią o ich stylistyce, charakterze, reprezentacyjności czy funkcjonalności. Zamiarem organizatorów jest ukazanie przemian w zakresie kreowania wyglądu wnętrz w XIX i XX wieku i zaproszenie badaczy do przedstawienia tej problematyki z perspektywy pojedynczego zabytku lub kilku obiektów, a także w szerszym przekrojowym ujęciu. W obiektach mieszkalnych i użyteczności publicznej szczególnie interesujące wydają się: sienie, hole, klatki schodowe czy pokoje przyjęć, które kształtowano w zależności od panującej mody i potrzeb użytkownika. Spektrum tematów obejmuje wystrój luksusowych kamienic czy willi doby historyzmu, ale też odmienne w charakterze wnętrza czasu secesji, modernizmu czy funkcjonalizmu. Zwraca uwagę na wnętrza strojne i te minimalistyczne, dające wyraz zamiłowaniu do przepychu i te tchnące oszczędną elegancją, aranżowane indywidualnie lub w oparciu o powtarzalne wzory. Pozwala też przyjrzeć się projektom i ich autorom oraz wykonawcom prac, a nadto stosowanym materiałom wykończeniowym. Jest okazją do pokazania wnętrz z perspektywy historyków sztuki i architektury, konserwatorów zmagających się z zachowaniem i przywracaniem ich dawnej świetności, ale też architektów i projektantów wnętrz.

Za zamkniętymi drzwiami różnorodnych stylistycznie budynków, tak mieszkalnych, jak i publicznych, skrywają się wnętrza doskonale zachowane lub silnie zmodernizowane. Wszystkie stanowią wartościowy materiał do badań nad powiązanym ze strukturą architektoniczną wystrojem, na który składają się posadzki, boazerie, balustrady schodowe i konstrukcje klatek schodowych, sztukaterie, polichromie, ceramiczne i kamienne okładziny, witraże, ale też piece, windy, grzejniki i inne detale będące dziełem stolarzy, kamieniarzy, ślusarzy, kowali, malarzy, witrażowników czy szklarzy.

CELE KONFERENCJI

Celem konferencji jest ukazanie, jak proces zmian stylów w architekturze zwłaszcza XIX i pierwszej połowy XX wieku postępował w przypadku wnętrz. Jak zmieniały się gusty i oczekiwania inwestorów, jak zmieniało się podejście projektantów do aranżacji przestrzeni wspólnych, jak kształtował się repertuar materiałów i rozwiązań technologicznych znajdujących zastosowanie w aranżowaniu i wykańczaniu wnętrz. Zamierzeniem konferencji jest również pokazanie projektantów, wykonawców oraz wytwórców detali sztukatorskich, kamieniarskich i ceramicznych. Ponadto  zwrócenie uwagi na niepokojące zjawisko zastępowania dawnego wystroju nowym. Wielokrotnie przy okazji remontów, bez udokumentowania, skuwane bywają sztukaterie, zamalowywane polichromie, usuwane witraże, wymieniane posadzki, a nawet całe klatki schodowe. Skutkuje to często niszczeniem zabytkowych wnętrz. Są też pozytywne przykłady poddawania wnętrz remontom konserwatorskim lub z zachowaniem fragmentów pierwotnego wystroju. Jak zatem chronić, zachowywać, dokumentować i przywracać zabytkowy wystrój wnętrz? Celem konferencji jest nie tylko prezentacja wszelkich zagadnień dotyczących wystroju wnętrz, ale i poszukiwanie odpowiedzi na powyższe pytania. Zamiarem organizatorów jest pokazanie tego co skrywa się za zamkniętymi drzwiami w szerokim, interdyscyplinarnym ujęciu.

Podstawowym celem konferencji jest przedstawienie zagadnień dotychczas nieprezentowanych i najnowszych wyników badań związanych z zaproponowanym tematem. Przybliżone zagadnienia powinny dotyczyć przede wszystkim architektury z obszaru Polski, w tym tematów związanych z regionem kujawsko-pomorskim, ale również zjawisk w architekturze europejskiej.

Konferencja stanowi kontynuację cyklu zainicjowanego w 2008 roku pod tytułem Architektura Miast. Od 2016 roku tematyczne sesje naukowe odbywają się we wrześniu każdego roku i są okazją do zgłębiania zagadnień z zakresu architektury XIX i XX wieku ukierunkowanych tematem przewodnim. Dotychczas podejmowane były takie tematy jak np. architektura sakralna, szpitalna, tereny zielone, architekci w miastach czy architektura poprzemysłowa.

Wydarzenie objęte honorowym patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Wydarzenie objęte honorowym patronatem Prezydenta Bydgoszczy.

Wydarzenie objęte patronatem Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Wydarzenie objęte patronatem Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Informacje organizacyjne

• Organizator: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy
• Wypełnioną kartę zgłoszenia prosimy przesyłać drogą elektroniczną na adres e-mail: zabytki@kpck.pl do 5 września 2022 roku. POBIERZ KARTĘ ZGŁOSZENIA
• O zakwalifikowaniu się na konferencję zawiadomimy Państwa do 12 września 2022 roku.
• W zgłoszeniu należy podać: imię i nazwisko, afiliację, adres do korespondencji, adres e-mail, nr telefonu, tytuł referatu i krótkie streszczenie wystąpienia (ok. 600 znaków).
• Opłata konferencyjna, obejmująca koszt wydawnictwa pokonferencyjnego, dla prelegentów wynosi 150 zł. Faktura, z 30-dniowym terminem płatności, zostanie wystawiona po zakwalifikowaniu się uczestnika na konferencję.
• Na każde wystąpienie przewidujemy 20 minut.
• Aktualności dotyczące konferencji znajdą Państwo na stronie internetowej pl.
  Informacje na temat wydarzenia można również śledzić na naszym profilu na Facebooku – facebook.com/pracownia dziedzictwa kulturowego kpck
• Pytania prosimy kierować na adres email: zabytki@kpck.pl lub na numer telefonu: 52 585 15 02. Osoba do kontaktu: dr Mateusz Soliński.

PROGRAM KONFERENCJI

CZWARTEK 29 września 2022

8.30-9.30 – rejestracja uczestników

9.30 – otwarcie konferencji

Ewa Krupa – dyrektor

Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy – powitanie gości

prof. dr. hab. Remigiusz Grochal (Politechnika Bydgoska) – słowo wstępne

9.45 – I SESJA REFERATOWA

Jakub Jastrzębski (Muzeum Krakowa), Ornament w klatce – secesja we wnętrzach krakowskich kamienic

mgr Celina Łozowska (Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni), Modernistyczny wystrój stref wejściowych (sieni) na przykładzie kamienic gdyńskich

mgr Katarzyna Kluczwajd (Muzeum Okręgowe w Toruniu), Projekty wnętrz gmachów publicznych w Toruniu z okresu II wojny światowej

lic. hist. sztuki Weronika Redmerska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Sztuk Pięknych), Wnętrza polskich uzdrowisk w XIX wieku

mgr Agnieszka Zagrajek (Muzeum Narodowe w Krakowie, oddział Muzeum Dom Jana Matejki), Etapy przemian wnętrz Muzeum Dom Jana Matejki w Krakowie jako przykład historii polskiego wystawiennictwa muzealnego w XIX i XX wieku

mgr Karolina Babicz-Kaczmarek, mgr Maria Bilikiewicz (Muzeum Sopotu), Willa Ernesta Claaszena – historyczny wystrój i wyposażenie

Dyskusja

12.00 – przerwa kawowa

12.20 – II SESJA REFERATOWA

mgr Piotr Kowalski (Eva Cassirer Stiftung, Berlin), Dawna Hala Miejska w Tczewie i jej architektura wnętrz – nieznane dzieło Adolfa Meyer'a

mgr Aleksander Polański (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach), Gmach Sądu Krajowego w Raciborzu – konserwacja i restauracja wnętrz

mgr inż. arch. Agata Stępińska-Kaczmarczyk (Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Instytut Architektury i Urbanistyki), Architektura wnętrz II połowy XX w. na przykładzie działalności Mieczysława Rzeszewskiego oraz projektu wnętrz Miejskiego Ośrodka Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim

mgr Adam Kaźmierczak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wdział Sztuk Pięknych, Katedra Konserwacji-Restauracji Architektury i Rzeźby), A co to za szkło? Szklenia witrażowe i dekoracyjne w kamienicach toruńskich przełomu XIX i XX wieku – zarys problematyki techniczno-konserwatorskiej

mgr Małgorzata Maksymiuk (Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie), Szyby trawione we wnętrzach z przełomu XIX i XX w.

Dyskusja

14.15 – przerwa kawowa

15.15 – III SESJA REFERATOWA

mgr Agnieszka Szypulska (Uniwersytet Warszawski, Instytut Kultury Polskiej), Modernistyczne źródła betonu we współczesnych wnętrzach

dr inż. arch. Robert Gaweł (Muzeum Krakowa), Maszynownia - czyste i pięknie serce zakładu

dr hab. inż. arch. Anna Maria Wierzbicka prof. PW (Politechnika Warszawska, Wydział Architektury, Pracowania Architektury Sakralnej i Monumentalnej), Wpływ ruchu liturgicznego w Europie a zmiana we wnętrzu sakralnym w XX w.

mgr inż. arch. Łukasz Woźniak, mgr Maciej Loba (Politechnika Łódzka), Propozycja metodyki analiz wnętrz zabytkowych na potrzeby współczesnych ingerencji architektonicznych. Studium przypadku wnętrza kościoła p.w. Najświętszego Zbawiciela w Warszawie proj. Józefa Piusa Dziekońskiego (1844-1927) – projekt i wzniesienie nowych ołtarzy bocznych

mgr Rafał Kubiak (Muzeum Solca Kujawskiego), Kościół pw. Św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Solcu Kujawskim – wnętrze

Dyskusja

18.00 – Bydgoszcz malowana, czyli co kryją kamienice – spotkanie z Agatą Kornik

PIĄTEK 30 września 2022

9.15 – Salon Hoffman Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy

9.30 – Wizyta studyjna – tylko dla zarejestrowanych uczestników konferencji.

Bydgoszcz za zamkniętymi drzwiami w planie zwiedzania: katedra pw. śś. Marcina i Mikołaja, kamienice, hotel, budynek oświatowy, gmach Dyrekcji Kolei i Młyny Rothera.

Prowadzenie: Sławomir Marcysiak – Miejski Konserwator Zabytków Bydgoszczy, Bogna Derkowska-Kostkowska, Piotr Winter, Mateusz Soliński, Krystian Strauss i Adam Szefer – Pracownia Dziedzictwa Kulturowego KPCK w Bydgoszczy

W trakcie przejścia przewidziana jest przerwa kawowa.

Ok. 15.30 – powrót do siedziby Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyskusja

Ok. 16.00 – podsumowanie i zakończenie konferencji.

Nad konferencją honorowy patronat objęli

Piotr Całbecki - Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Rafał Bruski – Prezydent Miasta Bydgoszczy

Sambor Gawiński – Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków

Stowarzyszenie Architektów Polskich

Patronat medialny

Polskie Radio – Regionalna Rozgłośnia w Bydgoszczy

„Polskie Radio Pomorza i Kujaw” SA

Komitet naukowy konferencji

prof. dr hab. Jacek Woźny

prof. dr. hab. Remigiusz Grochal

dr hab. Hanna Grzeszczuk-Brendel

dr hab. Marek Romaniuk