W kręgu pieśni. Koncert z okazji 110. rocznicy śmierci G. Mahlera
Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu „Wielcy kompozytorzy – wielkie jubileusze”
Wielcy kompozytorzy – wielkie jubileusze to projekt, którego ideą jest uczczenie pamięci artystów obchodzących ważne rocznice w 2021 r. W ramach zadania odbędzie się 12 wydarzeń, w tym: koncerty symfoniczne, kameralne, recitale, wystawa plakatów, projekcja filmowa oraz wykład. Projekt odwołuje się do następujących rocznic: 280. rocznicy śmierci A. Vivaldiego, 100. rocznicy śmierci C. Saint-Saënsa, 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego, 120. rocznicy śmierci G. Verdiego, 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta, 110. rocznicy śmierci G. Mahlera oraz 100. rocznicy śmierci W. Żeleńskiego. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni wybitni artyści (Marek Tomaszewski, Krzysztof Książek, Piotr Buszewski, Piotr Sałajczyk), a także młodzi laureaci nagród w konkursach, studenci akademii muzycznych oraz uczniowie.
Wystąpią: Agata Schmidt – mezzosopran Bartłomiej Wezner – fortepian prowadzenie – Aneta Derkowska W programie: J. Brahms – Alte Liebe op.72 nr 1 J. Brahms – Die Mainacht op.43 nr 2 J. Brahms – Von ewiger Liebe op.43 nr 1 F. Liszt/R. Wagner – Isolde’s Liebestod na fortepian, S. 447 G. Mahler – Rueckert- Lieder S. Moniuszko – Mazur z opery Halka S. Moniuszko – Vilanella Des-dur S. Moniuszko – Walc As-dur S. Moniuszko/H. Melcer – Prząśniczka na fortepian S. Moniuszko – wybór pieśni
Pieśń obok tańca jest najstarszym gatunkiem muzycznym. Wynika z korespondencji słowa poetyckiego i muzyki. Streszcza w sobie historię dziejów muzycznych od kultur pierwotnych po XXI wiek. Bohdan Pociej pisał: „Jeżeli jest w człowieku jakiś niezniszczalny pierwiastek muzyczności, to jego ziarnem jest pieśń”. Epoką, w której pieśń zatoczyła szeroki krąg, wchłaniając inne gatunki np. symfonię czy kantatę, był romantyzm – epoka Franza Schuberta, Roberta Schumanna, Stanisława Moniuszki, Johannesa Brahmsa i wielu innych kompozytorów dla których pieśń stanowiła jeden z najważniejszych sposobów muzycznej wypowiedzi. Brahms cenił ludowość, jego pieśni posiadają często budowę zwrotkową, cechuje je zwięzłość formy i kondensacja ekspresji. W drugim nurcie tworzył pieśni przekomponowane, szerzej zakrojone formalnie, „symfoniczne”. Pieśni pisał również Wagner, lecz to dramaty muzyczne zapewniły mu nieśmiertelność. Muzyka duetu miłosnego z drugiego aktu dramatu muzycznego Wagnera Tristan i Izolda powraca w finale aktu trzeciego i nazywana jest Miłosną śmiercią Izoldy. Po szczęśliwej nocy, którą spędzili ze sobą kochankowie, zanim zostaną zdemaskowani śpiewają: „Umieramy, by nierozdzieleni żyć tylko dla miłości”. Inne oblicze owa „pieśń miłosna” zyskuje w fortepianowym opracowaniu Franza Liszta. Mahler zarówno w swojej twórczości symfonicznej jak i pieśniowej „wchłania wszystko co zaistniało” w historii obu gatunków. Hybrydyzuje symfonię i pieśń tworząc liryczną pieśń orkiestrową, zrodzoną z schubertowskiej Lied. Kameralizuje potężny aparat orkiestrowy, a w jego centrum stawia głos ludzki, tworzy m.in. cykle: Des Knaben Wunderhorn (Czarodziejski róg chłopca) oraz Rückert-Lieder (Pieśni do słów Rückerta). Z kolei obdarzony talentem melodysty Stanisław Moniuszko czerpał z tego daru zwłaszcza w pieśniach, które zadziwiają stylistyczną różnorodnością. W niektórych kompozytor bazował na rytmach polskich tańców narodowych, w innych zbliżał się w stronę rosyjskiej i białoruskiej liryki wokalnej, jeszcze inne znaczył wpływem niemieckiej Lied. Tworzył je do tekstów poetów polskich m.in.: Adama Mickiewicza, Jana Czeczota, Ignacego Jana Kraszewskiego, Jana Kochanowskiego, sporadycznie sięgał po teksty poetów francuskich: Victora Hugo, Casimira Delavigne’a, niemieckich: Johanna Wolfganga Goethego i angielskich: Szekspira, Waltera Scotta. Kierował się naturalnością w doborze środków muzycznych oraz szczerością artystycznego wyrazu. Miały one bowiem „trafiać pod strzechy”, służyć muzykowaniu domowemu, dawać radość i nieść nadzieję na lepsze jutro. Słynna pieśń Prząśniczka z uwagi na „ekwilibrystyczny” akompaniament fortepianu zachęcała do opracowań na różne instrumenty. Henryk Melcer, polski kompozytor działający na przełomie XIX i XX wieku, stworzył wersję na fortepian. Gatunkiem, który Moniuszko pokochał i dzięki któremu zasłynął jest opera. W Halce obok numerów wokalnych występują również tańce. To właśnie w pierwszym akcie opery pojawia się widowiskowy Polonez i nie mniej efektowny Mazur – tańce, które przydają dziełu kolorytu narodowego. Muzyka instrumentalna pozostawała marginesem twórczości Moniuszki. Kompozytor pełnymi garściami potrafił czerpać inspiracje z muzyki europejskiej (włoskiej, niemieckiej francuskiej) nie tylko w swojej twórczości operowej lecz także instrumentalnej, czego świadectwem są m.in. Vilanella Des-dur oraz Walc As-dur na fortepian.
dr Aneta Derkowska
Agata Schmidt – jako uczestniczka paryskiego L’Atelier Lyrique debiutowała główną rolą Orfeusza w legendarnej produkcji Piny Bausch Orpheus und Euridike Glucka na scenie Palais Garnier, za którą nagrodzona została dwiema prestiżowymi nagrodami: Prix l’AROP i Prix Cercle Carpeaux dla najlepszego młodego śpiewaka 2014 roku. W roli tej powróciła do Palais Garnier w 2018 roku. Na scenach francuskich debiutowała w: Ariadna na Naxos Straussa (Dria-da), Rusałka Dvoraka (Trzecia Nimfa) w Opéra Bastille; Gwałt na Lukrecji Brit-tena (Lukrecja), Stabat Mater Dvoraka w Opera Montpellier (2017) oraz w Mefistofelesie Boito (Marta/Pantalis) w Opera de Lyon (2018). Na scenie Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie od 2018 roku można ją usłyszeć w Madama Butterfly Pucciniego (Suzuki) oraz Czarodziejskim Flecie Mozarta (III Dama). Koncertowała – głównie w repertuarze kameralnym i oratoryjnym – w Palais Garnier, Auditorium Maison de la Radio, Notre Dame de Paris, St. Martin-in-the-Fields, Filharmonii Narodowej w Warszawie, Elbphilharmonie w Hamburgu a także na europejskich festiwalach w: Aix-en-Provence, Verbier i Aldeburgh . Ukończyła z wyróżnieniem bydgoską Akademię Muzyczną im. Feliksa Nowowiejskiego w klasie prof. Hanny Michalak (2010). Laureatka II nagrody w Międzynarodowym Konkursie Grand Prix de l’Opera w Bukareszcie (2015) oraz Konkursu im. S. Moniuszki w Warszawie za najlepsze wykonanie pieśni polskiej (2016). Uczestniczyła w kursach Akademii Operowej w Warszawie (2011-2013) oraz kursach ENOA pod kierunkiem takich pedagogów, jak: E. Pessen, A. Garanča, I. Kłosińska, T. Quasthoff, J. Anderson, R. Vignoles. Jako studentka rozpoczęła do dziś trwającą współpracę z pianistą Bartłomiejem Weznerem. Duet został doceniony na wielu konkursach m.in. na: VII Międzynarodowym Konkursie im. K. Szymanowskiego w Łodzi (2. nagroda) XIV Międzynarodowym Konkursie im. A. Sari w Nowym Sączu (3. nagroda), XVII Międzynarodowym Konkursie Kameralnym im. K. Bacewicza w Łodzi (3. nagroda).
Bartłomiej Wezner – jest jednym z najwszechstronniejszych pianistów swojej generacji: solistą, kameralistą, pedagogiem, managerem kultury. Jest laureatem międzynarodowych konkursów kameralnych: St Martin’s Chamber Music Competition (2011, Londyn – I nagroda), 16 Premio Trio di Trieste (2015, Triest – III nagroda), Academie de Musique de Lausanne (2015, Lozanna – laureat), 50th International Vocal Competition ‘s-Hertogenbosch (2014, Holandia – laureat w kategorii Lied Duo) oraz XVII Międzynarodowego Konkursu Muzyki Kameralnej im. Kiejstuta Bacewicza w Łodzi (2010 – III nagroda). Zdobył nagrody dla najlepszego pianisty podczas konkursów wokalnych w Warszawie (2007), Katowicach (2008), Łodzi (2009), Sopocie (2010) i w Częstochowie (2013). Jako solista zdobył Nagrodę Specjalną na VI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. I. J. Paderewskiego w Bydgoszczy (2004) oraz Wyróżnienie na XV Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. L. Janáčka w Brnie (2008, Czechy). Urodził się w 1981 roku w Nysie. Ukończył Akademię Muzyczną im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie fortepianu prof. Ewy Pobłockiej (2006). W latach 2002-2004 był też studentem prof. Jerzego Sulikowskiego. Równolegle studiował klawesyn u prof. Urszuli Bartkiewicz. W 2013 roku uzyskał stopień doktora sztuk muzycznych, a w 2019 habilitację. W 2014 podjął pracę w Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy na stanowisku profesora oraz kierownika Katedry Kameralistyki Fortepianowej. Pełni również funkcję Kanclerza Paderewski Piano Academy w Bydgoszczy oraz dyrektora artystycznego festiwalu Muzyka w willi Blumwego. Znaczący wpływ na estetykę wykonawczą Bartłomieja Weznera miały lekcje mistrzowskie z artystami tej miary co Maestro Janoš Starker, Stephen Kovacevich, Raphaël Pidoux (Wanderer Trio), Ewa Podleś, Kevin Kenner, Maja Nosowska, Marcin Sikorski. Występował w Polsce, Belgii, Czechach, Szwecji, Grecji, Niemczech, Serbii i Czarnogórze, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Włoszech oraz Stanach Zjedno-czonych. Jako solista koncertował m.in. z Capellą Bydgostiensis, Toruńską Orkie-strą Symfoniczną, Filharmonią Opolską, Lwowską Narodową Orkiestrą Kameralną Akademia czy Filharmonikami Bydgoskimi. Jako ceniony kameralista podczas Kursów Mistrzowskich współpracował m. in. z Maestrą Teresą Żylis-Gara (Radziejowice, 2008), prof. Heleną Łazarską i Zofią Kilanowicz (Nowy Sącz, 2012), Thomasem Hampsonem (Filharmonia Gorzowska, 2014) oraz był oficjalnym pianistą XIV, XV i XVI, XVIII Międzynarodowego Konkursu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu (2011, 2013, 2015, 2019), IX Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki w Warszawie (2016), Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (2018) oraz V Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Karola Lipińskiego w Toruniu (2019). Pianista znakomicie odnajduje się zarówno w repertuarze klasycznym jak i w muzyce XX i XXI wieku. Dokonał prawykonań i premierowych nagrań kompozycji m. in: Hanny Kulenty, Zbigniewa Bargielskiego, Roxanny Panufnik, Marcina Maseckiego, Michała Dobrzyńskiego. Jego koncerty były transmitowane przez m. in. Polskie Radio Dwójka i RTS Suiss. Nagrywał dla wytwórni CdAccord, Dux, Fono-teus i Acte Préalable.
Koncert odbędzie się zgodnie z aktualnymi zaleceniami i wytycznymi.
Bilety: 20/30 zł dostępne:
- online
- stacjonarnie w kasie biletowej w CKK Jordanki, Al. Solidarności 1-3 (56) 642 43 79.
Źródło: Toruńska Orkiestra Symfoniczna