Tropem światła: historia toruńskich neonów – wykład dr Emilii Ziółkowskiej-Ganc

Współczesna moda na powojenne wzornictwo przyniosła ożywione zainteresowanie neonami, postrzeganymi jako klasyka polskiego projektowania graficznego i ważne zjawisko kultury wizualnej. Te oryginalne przykłady sztuki użytkowej, często tworzone przez wybitnych plastyków, przyciągały uwagę kształtami, liternictwem, rytmem i barwą świecenia. Stanowiące charakterystyczny element przestrzeni publicznej, zwłaszcza w okresie PRL-u, reklamy świetlne pełniły nie tylko komercyjną i dekoracyjną funkcję. Miały one nadać polskim miastom „światową” aurę, symbolizując nowoczesność i postęp kraju. Choć w krajobrazie Torunia na przestrzeni kilkudziesięciu lat zabłysło wiele neonów, to do obecnych czasów przetrwały jedynie szczątkowe fragmenty tych instalacji, z czasem wypartych przez inne formy reklamy zewnętrznej.
Podczas wykładu będzie można dowiedzieć się, gdzie i kiedy pojawiły się w Toruniu pierwsze neony; jak zmieniała się ich konstrukcja i topografia; które realizacje wyróżniały się pod względem artystycznym i kto je wykonywał. Spotkanie będzie także okazją do spojrzenia na „ciemną stronę” neonów, nierzadko krytykowanych na łamach prasy za zły stan techniczny. Nie zabraknie archiwalnych fotografii i dokumentacji projektowej przybliżających wygląd zarówno już nieistniejących reklam świetlnych, jak i przedsięwzięć, które nie doszły do skutku.

Wykład towarzyszy projektowi badawczemu dotyczącemu toruńskich neonów, realizowanemu w ramach stypendium Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego w dziedzinie kultury.

 

Emilia Ziółkowska-Ganc – historyczka sztuki, doktor nauk humanistycznych, adiunkt na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Interesuje się architekturą nowoczesną, zwłaszcza XIX wieku z obszaru Królestwa Polskiego. Prywatnie cyklistka uzależniona od kawy, górskich szlaków i przesiadywania w archiwach.