Requiem. Pamięci Mozarta
- Wydarzenie archiwalne: 29.10.2021
DOJAZD
UDOSTĘPNIJKoncert z okazji 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta
29 października 2021 r., piątek godz. 19:00 Sala Koncertowa CKK Jordanki
Wydarzenie odbędzie się w ramach projektu „Wielcy kompozytorzy – wielkie jubileusze”
Wielcy kompozytorzy – wielkie jubileusze to projekt, którego ideą jest uczczenie pamięci artystów obchodzących ważne rocznice w 2021 r. W ramach zadania odbędzie się 12 wydarzeń, w tym: koncerty symfoniczne, kameralne, recitale, wystawa plakatów, projekcja filmowa oraz wykład. Projekt odwołuje się do następujących rocznic: 280. rocznicy śmierci A. Vivaldiego, 100. rocznicy śmierci C. Saint-Saënsa, 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego, 120. rocznicy śmierci G. Verdiego, 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta, 110. rocznicy śmierci G. Mahlera oraz 100. rocznicy śmierci W. Żeleńskiego. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni wybitni artyści (Marek Tomaszewski, Krzysztof Książek, Piotr Buszewski, Piotr Sałajczyk), a także młodzi laureaci nagród w konkursach, studenci akademii muzycznych oraz uczniowie.
Przed koncertem zapraszamy wszystkich melomanów na spotkanie wprowadzające do koncertu. Do udziału w spotkaniu uprawnia bilet na koncert. Czas trwania ok. 30 minut.
Wystąpią: Maria Rozynek-Banaszak – sopran Elżbieta Wróblewska – mezzosopran Sylwester Smulczyński – tenor Jarosław Bręk – bas Chór Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (przygotowanie – Tomasz Kotwica) Chór Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy (przygotowanie – Agnieszka Sowa) Chór Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (przygotowanie Arkadiusz Kaczyński) Toruńska Orkiestra Symfoniczna Adam Banaszak – dyrygent Andrzej Sułek – prowadzenie
W programie: W. A. Mozart – Requiem d-moll KV 626 A. Pärt – IV Symfonia „Los Angeles”
Na Requiem d-moll KV 626 Wolfganga Amadeusza Mozarta składają się następujące części: Introitus ‒ Requiem aeternam, Kyrie, sekwencja żałobna podzielona na sześć fragmentów: Dies irae, Tuba mirum, Rex tremende, Recordare, Confutatis, Lacrimosa, Ofertorium – Domine Jesu i Hostias, Sanctus, Benedictus oraz Agnus Dei.
We wstępnej części – Introitus temat wprowadzają fagoty i klarnety (w oryginale rożki basetowe). Przerywają go nagle ostre, przenikliwe akordy w partii puzonów. Po ich ingerencji chór intonuje Requiem aeternam dona eis Domine (Wieczny odpoczynek racz nam dać Panie). Oprawę muzyczną pełną dramatyzmu i przeszywającego smutku otrzymały słowa: et lux perpetua luceat eis (a światłość wiekuista niechaj im świeci). Solowemu sopranowi powierzone zostały słowa: Te decet hymnus, Deus, in Sion; et tibi reddetur votum in Jerusalem (Ciebie Boże, należy wielbić hymnem na Syjonie i Tobie dopełnić ślubów w Jeruzalem). Solenność i monumentalizm powracają na chóralnych słowach: Exaudi orationem meam (Wysłuchaj modlitwy mojej). Kyrie jest misternie ukształtowaną i szeroko zakrojoną fugą, która składa się z dwóch komplementarnych tematów, ukształtowanych na słowach Kyrie oraz Christe.
Nastrój zmienia się diametralnie w ogniwie Dies irae, w którym Mozart szkicuje muzyczną wizję Apokalipsy. Ogromne masy brzmieniowe, monumentalna partia chóru, śpiewającego w dynamice forte, w szalonym tempie i wysokich rejestrach, burzliwy akompaniament smyczków, bezustanne fluktuacje tonalne ‒ wszystkie te elementy składają się na muzyczny obraz końca świata. Tumult przerywa solo puzonu, który majestatycznie brzmiącym sygnałem inicjuje fragment Tuba mirum. W tym ogniwie kwartet solistów: bas, tenor, alt i sopran z koncertującym puzonem snują swą apokaliptyczną opowieść. Mozartowska wizja końca świata nie jest jednak naznaczona aurą grozy, strachu. Przeciwnie koi zbolałe dusze śmiertelników nadzieją i spokojem. Kolejne ogniwo ‒ Rex tremende majestatis (Królu straszny w swej wielkości) rozpoczyna trzykrotny, chóralny okrzyk Rex! wzmocniony przez instrumenty dęte. Słowa te brzmią majestatycznie, dostojnie i dramatycznie. Fragment Recordare, Jesu pie (Pomnij Jezu mój łaskawy), przeznaczony na kwartet solistów stanowi najbardziej rozbudowaną część dzieła. Zadziwia bogactwem kompozytorskiej inwencji oraz subtelnym cyzelowaniem szczegółów partytury. Silnie kontrastuje z nim następne, dramatyczne ogniwo Confutatis maledistis/Flammis acribus addictis/Voca me cum benedictis (Gdy już pójdą potępieni/W wiekuisty żar płomieni/Wezwij mnie, gdzie są zbawieni). Lamentacyjny charakter posiada wieńcząca sekwencję Lacrimosa ‒ przepełniona smutkiem, niezwykle ekspresyjna skarga, swoisty marsz żałobny: Lacrimosa dies illa/Qua resurget ex favilla/Judicandus homo reus (Dzień ów łzami zalany gorzkimi/W którym na sąd z prochu ziemi/Grzeszny człowiek wstanie żywy).
Offertorium dzieli się na dwie części, na dynamiczne i niepokojące Domine Jesu Christe (Panie Jezu Chryste), które wieńczy fuga Quam olim Abrahae promisisti, et semini eius (Światłości świętej/którą niegdyś obiecałeś Abrahamowi i jego potomstwu) oraz spokojne prawie taneczne Histias et preces Tibi laudis offerimus (Tobie Panie składamy ofiary i modły pochwalne).
Monumentalne Sanctus (Święty), z krótkim Hosanna posiada formę fugi. Część Benedictus (Błogosławiony) została przeznaczona na kwartet solistów. Na koniec brzmi chóralne, jakże wzruszające Agnus Dei (Baranku Boży), o którym powiedziano: „Nie napisał tego Mozart – niech będzie. Ale ten, kto to napisał, jest Mozartem”.
dr Aneta Derkowska
Wydarzenie zostanie zrealizowane zgodnie z aktualnymi zaleceniami i wytycznymi.
Źródło: Toruńska Orkiestra Symfoniczna