Muzeum Twierdzy Toruń

Muzeum Twierdzy Toruń mieści się w zlokalizowanych przy Dworcu Autobusowym PKS budynku dawnych Koszar Bramy Chełmińskiej, będących elementem XIX-wiecznego fortecznego systemu obronnego, powstałego dla wzmocnienia wschodniej granicy Prus. Dziś toruńskie fortyfikacje to jeden z najlepiej zachowanych w Europie zespołów budowli obronnych, stanowiący niezwykle cenny zabytek architektury militarnej. Doskonale zachowany zespół obiektów, składający się z fortów, schronów, baterii artyleryjskich i budowli zaplecza, stanowi nie lada gratkę dla wszystkich miłośników dawnego budownictwa obronnego.

W Koszarach Bramy Chełmińskiej przeznaczonych dla około 160 żołnierzy, mieściło się także laboratorium amunicyjne. Służyło ono do przygotowywania amunicji dla dział ustawionych na wale przykrywającym budynek. Długi, mierzący 113 metrów blok koszarowy, składa się z trzech skrzydeł, mieszczących 16 komór podzielonych na 26 pomieszczeń. Obiekt zabezpieczono przed ogniem artyleryjskim, wylewając nad sklepieniami pomieszczeń ponad metrowej grubości warstwę betonu, skutecznie chroniącą przed wszelkimi stosowanymi wówczas pociskami.

W salach dawnych koszar przygotowano wystawę, która za pomocą plansz, makiet, dioram i urządzeń multimedialnych przybliża zwiedzającym wielowiekową historię fortyfikacji Torunia oraz wszelkie aspekty z nią związane. Wystawę uzupełniają cenne eksponaty m.in. przewoźna wieża pancerna czy też broń będąca na wyposażeniu żołnierzy broniących miasta. W salach ekspozycyjnych można zapoznać się z poszczególnymi etapami powstawania i funkcjonowania Twierdzy Toruń, od średniowiecza, poprzez czasy nowożytne, wiek XIX aż do końca II wojny światowej.

W muzeum jest również miejsce na organizację wystaw czasowych i okolicznościowych oraz zaprezentowanie twierdzy toruńskiej współcześnie – aktualny stan poszczególnych dzieł fortecznych oraz sposób ich wykorzystania.

Tematyka poszczególnych bloków prezentowana jest w sposób chronologiczny, pozwalający na ukazanie ewolucji fortów toruńskich na przestrzeni dziejów sztuki fortyfikacyjnej. W każdej sali wystawowej (komorze koszar) przedstawiono jedno zagadnienie.

Ogólny scenariusz wystawy prezentuje tematykę:

• rozwój przestrzenny fortyfikacji (ich rdzenia i zewnętrznego pasa umocnień)
• dzieje Torunia, gdy był on miastem przygranicznym
• wpływ twierdzy na miasto
• pruskie koncepcje fortyfikowania Torunia
• garnizon twierdzy i jego wpływ na życie miasta
• codzienność twierdzy
• wybitnych dowódców
• sprzętu związanego z twierdzą
• historię hal balonowych i lotnictwa

w poniedziałki nieczynne