Młoda Polska w muzyce

Koncert odbędzie się w ramach projektu „Wielcy kompozytorzy – wielkie jubileusze”

Wielcy kompozytorzy – wielkie jubileusze to projekt, którego ideą jest uczczenie pamięci artystów obchodzących ważne rocznice w 2021 r. W ramach zadania odbędzie się 12 wydarzeń, w tym: koncerty symfoniczne, kameralne, recitale, wystawa plakatów, projekcja filmowa oraz wykład. Projekt odwołuje się do następujących rocznic:  280. rocznicy śmierci A. Vivaldiego, 100. rocznicy śmierci C. Saint-Saënsa, 50. rocznicy śmierci I. Strawińskiego, 120. rocznicy śmierci G. Verdiego, 230. rocznicy śmierci W. A. Mozarta, 110. rocznicy śmierci G. Mahlera oraz 100. rocznicy śmierci W. Żeleńskiego. Do udziału w projekcie zostali zaproszeni wybitni artyści (Marek Tomaszewski, Krzysztof Książek, Piotr Buszewski, Piotr Sałajczyk), a także młodzi laureaci nagród w konkursach, studenci akademii muzycznych oraz uczniowie.

---

Wszystkich Melomanów, którzy zakupili bilet na koncert Młoda Polska w muzyce zapraszamy na spotkanie wprowadzające do koncertu, które rozpocznie się o godzinie 18:00 w Sali Koncertowej CKK Jordanki. Poprowadzi je Andrzej Sułek. Podczas spotkania przybliżone zostaną m.in. historie i okoliczności powstawania dzieł, które następnie usłyszymy w wykonaniu Piotra Sałajczyka i zespołu artystycznego Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej pod batutą maestro Dainiusa Pavilionisa.

Do udziału w spotkaniu uprawnia bilet na koncert. Czas trwania ok. 30 minut.

---

Wystąpią: Piotr Sałajczyk – fortepian Toruńska Orkiestra Symfoniczna Dainius Pavilionis – dyrygent prowadzenie – Andrzej Sułek

---

W programie: W. Żeleński – Uwertura charakterystyczna W Tatrach op. 27 W. Żeleński – Suita tańców polskich op. 47 W. Żeleński – Koncert fortepianowy Es-dur op. 60 W. Żeleński – Gawot na orkiestrę symfoniczną

---

Muzyka Władysława Żeleńskiego za życia kompozytora funkcjonowała w przestrzeni koncertowej wielu europejskich miast. Wyraz zainteresowania jego twórczością stanowi prawie 850 artykułów i wzmianek prasowych o kompozytorze. Dzisiaj, sto lat po jego śmierci zarówno muzyka Żeleńskiego jak i jej recepcja pozostają wciąż nieodkryte i niezbadane.

Uwertura charakterystyczna W Tatrach op. 27 powstała w czasie pobytu kompozytora w Paryżu (1868-70). Inspirację stanowiły dla Żeleńskiego wakacje spędzone w polskich górach w 1860 roku. Już wtedy pojawił się pomysł napisania omawianego utworu. Uwertura, chociaż posiada odniesienia pozamuzyczne pozbawiona została efektów ilustracyjnych i bezpośrednich nawiązań do folkloru góralskiego. Po prawykonaniu 30 stycznia 1871 roku w Krakowie (koncertowi przyświecał szczytny cel – zbiórka środków na odrestaurowanie Sukiennic) jeden z recenzentów napisał: „oryginalność”, „świeżość pomysłów”, „dogłębna znajomość muzyki” i… „brak wpadających prosto w serce melodii”. Słowa te, które zwiastowały rychłe wpisanie Żeleńskiego w poczet twórców wyznających prymat rozumu nad uczuciem, nie przeszkodziły mu jednak zyskać wysokiej pozycji w polskim środowisku muzycznym. Lecz zdania o muzyce Żeleńskiego były różne. Zygmunt Noskowski wyrokował, że muzyka narodowa: „nie leży w naturze talentu Pana Żeleńskiego”. O tym jak bardzo się mylił świadczy choćby Suita tańców polskich op. 47.

Gawot op. 45 na fortepian powstał w późnym okresie twórczości. Został również opracowany na orkiestrę symfoniczną i w tej wersji zabrzmi podczas koncertu. Koncert fortepianowy op. 60 to dzieło wybitne, monumentalne, oryginalne zarówno w zakresie formy jak i brzmienia, nacechowane gęstością faktury i archaizującymi zwrotami melodycznymi. Składa się z trzech części: Allegro maestoso (cz. I), temat z wariacjami ‒ Andantino quasi Allegretto (cz. II) i finałowe rondo ‒ Allegro non troppo ma con brio (cz. III).

Dzisiaj warto się podpisać pod słowami, które wyartykułował Maciej Negrey: „Władysław Żeleński należy do tych polskich kompozytorów, jak Mirecki, czy Noskowski, którzy w czasach pomiędzy Chopinem a Szymanowskim budowali na ziemiach polskich zarówno powszechną kulturę muzyczną, jak i kulturę wysoką. Ich najlepsze dzieła mogą się liczyć również w skali europejskiej, lecz to już nie zależy od twórców, lecz od nas. Dziś czcimy rocznicę Żeleńskiego. Obyśmy o nim jutro nie zapomnieli”. Dzieła mogą się liczyć również w skali europejskiej, lecz to już nie zależy od twórców, lecz od nas. Dziś czcimy rocznicę Żeleńskiego. Obyśmy o nim jutro nie zapomnieli”.

dr Aneta Derkowska