Magdalena Franczak: „Margines błędu”

Magdalena Franczak: „Margines błędu”

04.12.2020–17.01.2021

współpraca kuratorska: Karolina Sikorska

[wystawa udostępniana wyłącznie w formule on-line]

wernisaż on-line (Facebook galerii): 04.12.2020 (piątek), godz. 18.00

https://youtu.be/BsCAdv-tV5M

Punkt wyjścia dla „Marginesu błędu” stanowi sytuacja, której artystka była świadkiem w czasie szkolnego koncertu fortepianowego. W trakcie występu – jak wspomina Franczak – „dziewczynka pomyliła się podczas gry na fortepianie, cofnęła się o kilka taktów, po czym znowu pomyliła się w tym samym miejscu. Widownia wstrzymała oddech, napięcie było ogromne. Dziewczynka powtarzała sekwencję jeszcze kilka razy i dopiero, kiedy przekroczyła linię błędu, wszyscy odetchnęli z ulgą. Zafascynowało mnie to jakie napięcie i dyskomfort wśród publiczności wywołała ta sytuacja i zaczęłam się zastanawiać nad innymi, podobnymi sytuacjami w życiu”.

https://youtu.be/AHgEup2mO1M

Magdę Franczak interesuje sposób bycia w przestrzeni i czasie, kiedy nie można przekształcić zastanej sytuacji, kiedy jest się zmuszoną do uporczywego tkwienia w momencie, którego przekroczenie wydaje się niemożliwe. „Margines błędu” to taka sytuacja, kiedy zakłada się popełnienie błędu, niewłaściwe zachowanie, zaistnienie anomalii czy niepoprawności – ale jednocześnie wątpi się, że coś miałoby nie wyjść, nie udać się. To stanie przed szansą na korektę i jednocześnie pokusa, by tę korektę odrzucić i brnąć w gąszcz dalszych konsekwencji pierwotnej pomyłki. To sytuacja wieloznaczna, podsuwająca różne możliwości zachowań.

Wystawa próbuje rozpoznać ten stan, pokazać jego różne strony, a także skłonić do zastanowienia się nad tym, co tak naprawdę kryje się za możliwością popełniania błędów i igrania z obowiązującymi normami. Magdę Franczak – jak sama podkreśla – frapują „kształty, które nie są idealne, wynaturzają się w swojej nieidealności aż do mało rozpoznawalnej formy”. „Margines błędu” jest też – jak mówi – przestrzenią niczyją, w której możemy pozwolić sobie na „rozciąganie rzeczywistości”. Wystawa proponuje namysł nad możliwością eksperymentu, tak istotnego w praktyce artystycznej; eksperymentu, który może być nie tylko weryfikowaniem i badaniem nowych interakcji, wydarzeń i przedmiotów, ale też przestrzenią schronienia, bezpiecznego eksplorowania sytuacji groźnych i irytujących. Ważnym jej elementem jest też zwrócenie uwagi na sam proces twórczy, na ukazanie działania artystycznego jako zdarzającego się w kontakcie z innymi osobami, uzależnionego od kontekstu, w którym się wykluwa i którym nasiąka w miarę swojego trwania. Proces twórczy jest dla artystki częścią współdziałania z innymi osobami, dlatego na wystawie zachęca ona odbiorców do włączenia się w tworzenie wielowątkowej rzeźby pt. „Archiwum błędu”. Oprócz tej pracy w przestrzeni Wozowni zobaczymy też rysunki, obiekty i fotografie. Wiele z nich inspirowanych jest otwartą formą (rozumianą po Hansenowsku) i ideą dialogiczności, stale podsycaną przez Franczak w jej działaniach z pogranicza sztuki i działań społecznych, angażujących różne społeczności.

 „Margines błędu” zaprasza do dyskusji wokół rozmaitych form błądzenia, które wcale nie musi być porażką. Może być za to okazją do uważnego przyglądania się zjawiskom o charakterze jednostkowym i społecznym i do współodczuwania emocji, które tężeją w trakcie spotkań z innymi. „Margines błędu” staje się również zachętą do wnikliwej obserwacji relacji między przedmiotami, nie zawsze idealnymi, środowiskiem, w którym funkcjonują – i osobami, które oddziałują na ich status, przeznaczenie i formę.  

Magdalena Franczak (ur. w 1978) – artystka interdyscyplinarna, posługująca się różnymi mediami: malarstwem, rysunkiem, fotografią, performance. Tworzy obiekty i pracuje z przestrzenią site specific. Nawiązuje dialogi z teatrem, projektując kostiumy, scenografie. Członkini polsko-niemieckiej grupy AOUA (Academy of Ugly Arts). Twórczyni Nomadycznej Pracowni – przestrzeni działań z pogranicza dyscyplin. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2014 i 2020 roku. Nominowana do tytułu Kulturystki Roku przez dziennikarzy Radiowego Domu Kultury Programu 3 Polskiego Radia w 2018 roku. Wystawia w galeriach w Polsce i za granicą (m.in. Miejsce Projektów Zachęty w Warszawie, Arsenał w Poznaniu, BWA Zielona Góra, BWA Katowice, Galeria Biała w Lublinie, Labirynt w Lublinie, CSW w Toruniu, Art Cube Artists Studios Jerusalem, Atelierhaus Salzamt w Linzu i in.). W swojej praktyce artystycznej stara się redefiniować zastany porządek nadając formom nowe znaczenia. Sklejając ze sobą formy wyjęte z rzeczywistości tworzy opowieść o utopijnym świecie, w którym każdy głos może wybrzmieć z równą siłą nie zagłuszając drugiego. Jak pisze Karolina Sikorska: „Magdalena Franczak mówi o pracy i procesie twórczym jako o przyroście naturalnym. Za tą metaforą kryje się skrupulatnie budowana kolekcja znalezionych, pozyskanych, zyskujących materialność przedmiotów, które produkują  misterne struktury powiązań́ między sobą, skłaniając inicjatorkę i twórczynię kolekcji do ciągłego wysiłku opanowywania i klasyfikowania zbieranego materiału. Praca dla Franczak jest bezustannym procesem, mierzeniem się z ulotnością materii, konserwacją, odzyskiwaniem, umieszczaniem rzeczy w obszarze widzialnego”.

Strona artystki: mfranczak.blogspot.com

Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego