Folklor Pałuk

Żnin jest stolicą regionu o nazwie Pałuki. To kraina historyczna położona w północno-wschodniej części Wielkopolski. Jej nazwa wywodzi się najprawdopodobniej od wyrazu łuk, łęk, łęg – oznaczającego trawiastą nizinę pomiędzy gruntami ornymi lub od łukowatego kształtu niewielkich, ale wszechobecnych w tym rejonie wzniesień – pagórków. Pojawiła się ona po raz pierwszy w XIV wieku, w piśmie sygnowanym przez Janka z Czarnkowa i niedługo później, jako Terra Palucacensis – u Jana Długosza.

Pałuki zamieszkiwane są przez ludność z odrębnej grupy etnicznej – Pałuczan. Kultura ludowa wyróżnia się drewnianym budownictwem podcieniowym, meblarstwem, sakralną rzeźbą w kapliczkach, papierowymi ozdobami i wycinankami, strojem z bogatym haftem na tiulu, odrębnymi pieśniami i tańcami.

Folklor pałucki zbliżony jest do folkloru Wielkopolski, Kujaw i Krajny – regionów z którymi graniczy. Najsilniejsze powiązania ma jednak z Wielkopolską, co wyraża się przede wszystkim w gwarze i strojach ludowych.

Etnografii Pałuk poświęcona jest stała wystawa w Magistracie. Prezentowane są tu tradycyjne stroje, drewniana i gliniana rzeźba, malarstwo. Zrekonstruowane jest też wnętrze chaty wyposażonej w niezbędne sprzęty gospodarstwa domowego.

Źródło: Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie