Festiwal Prapremier 2023: Stella Walsh. Najszybsza osoba świata | reż. Jan Jeliński

Teatr Polski w Bydgoszczy

reżyseria Jan Jeliński

tekst i dramaturgia Anna Mazurek

światła, kostiumy, scenografia  Dorota Nawrot

wideo Adam Zduńczyk

choreografia Wojciech Grudziński

producentki Magdalena Niedźwiecka, Lena Tworkowska

realizatorzy Bartłomiej Chmara, Karolina Lewandowska, Robert Łosicki, Marcin Muszyński

inspicjentka Hanna Gruszczyńska

występują Zhenia Doliak, Katarzyna Pawłowska| Emilia Piech, Jerzy Pożarowski, Michał Surówka, Małgorzata Witkowska

Stella Walsh przychodzi na świat w 1911 roku w Wierzchowni. Rok później razem z matką emigruje do Stanów Zjednoczonych. Już jako nastolatka odnosi sukcesy w zawodach sprinterskich. W 1932 roku zdobywa złoto na olimpiadzie w Los Angeles na dystansie 100 metrów, a w 1936 roku srebro na olimpiadzie w Berlinie. Po zakończeniu kariery zajmuje się trenowaniem młodzieży.

4 grudnia 1980 roku w trakcie napadu Stella Walsh (właś. Stanisława Walasiewicz) zostaje śmiertelnie postrzelona przez jednego z napastników. Przeprowadzona sekcja zwłok wykazuje, że Stella była osobą interpłciową. Wyniki sekcji wywołują transfobiczne śledztwo, którego stawkę stanowią zdobyte medale i ustanowione rekordy. Stelli zarzuca się świadome oszustwo i zajmowanie miejsca „prawdziwym kobietom”. Media obiega nagłówek „STELLA WAS FELLA” („Stella była chłopakiem”).

Twórcy spektaklu tworzą biograficzną fikcję o postaci Stellli Walsh, wychodząc od tego, czego o niej nie wiemy, co pozostaje tematem domysłów i spekulacji.

Z czym mierzyła się Stella? Jakie znaczenie dla jej decyzji o utrzymaniu w tajemnicy swojej interpłciowości miało dorastanie w konserwatywnym, katolickim domu? Czy eksplorowała swoją nienormatywną tożsamość płciową i seksualną?

Głównym tematem opowieści twórcy czynią doświadczenie dyskryminacji osoby interpłciowej. Dyskryminacji, która zaczynać się może już w domu rodzinnym i w gronie najbliższych osób.

Spektakl jest zaproszeniem do snucia empatycznej fantazji sojuszników osób interpłciowych. Historia Stelli opowiadana z takiej perspektywy staje się gestem sprzeciwu wobec medialnego śledztwa, którego padła ofiarą.

—

Scenariusz spektaklu powstawał na podstawie biografii „Forgotten legacy of Stella Walsh: The Greatest female athlete” autorstwa Sheldon Anders oraz improwizacji zespołu aktorskiego. Materiały edukacyjne i merytoryczne wykorzystywane w procesie pracy to między innymi materiały edukacyjne Kampanii przeciwko homofobii oraz fundacji Interakcja, raporty Oko.press, Światowej Organizacji Zdrowia oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.

—

Spektakl dla osób powyżej 16. r.ż. – prezentowane treści dotyczą sfery seksualności człowieka