Co może wynikać z podglądania graficznej kuchni? – wykład dra Sebastiana Dudzika

Co może wynikać z podglądania graficznej kuchni? – wykład dra Sebastiana Dudzika

11.10.2022 (wtorek), godz. 17.30

Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu, ul. Ducha św. 6

wstęp wolny

Oglądając efekty twórczej pracy często mówimy o wirtuozerii, graniczącej z magią tajemnicy warsztatowych zawiłości, wreszcie swoistej alchemii, dzięki której najzwyklejszy przedmiot, nawet ten zużyty i niepotrzebny, zmienia się w zjawiskowy byt wywołujący w nas estetyczną przyjemność, generujący emocje, poruszający, a czasem nawet potrafiący obruszyć i zawstydzić. Owa tajemnica jednocześnie przyciąga nas, jak i budzi niepokój. Często z tyłu głowy pojawia się pytanie: a co, jeśli wszystko jest grą pozorów, kuglarstwem mającym utrzymać nas w słodkiej nieświadomości i przekonaniu, że doświadczmy czegoś wyjątkowego? Wątpliwość ta nader często towarzyszy odbioru prac graficznych. Skoro istnieje jakaś forma pośrednia i mechaniczne powielenie obrazu, skoro w rozlicznych technikach wiele zależy od chemii, fizyki i mechaniki, to może mamy do czynienia z czystym rzemiosłem, którego rzeczywistą wartość, choćby wobec nieograniczonych możliwości reprodukowania obrazu, trudno dziś określić. Niewiedza i niepewność sprzyjają budowaniu niepotrzebnego dystansu, czynią nas też rzeczywiście bezbronnymi wobec wielości artystycznych strategii tworzenia. Paradoksalnie twórcza „kuchnia”, wcale nie jest jakimś przesadnie skomplikowanym, trudnym do zrozumienia obszarem. Jej rozpoznanie może przynieść też zaskakująco nowe spojrzenia na samą sztukę.

Napisana przeze mnie książka Język procesu we współczesnej grafice polskiej jest właśnie taką próbą obserwacji sztuki graficznej z perspektywy procesowej kuchni. Ukierunkowana została ona nie tyle na specyfikę i niuanse techniczne oraz technologiczne matrycowego medium, ale na swoiste sprzężenie rzeczywistości procesowej z tym, co możemy określić jako artystyczny przekaz. Okazuje się, że takie spojrzenie ukazuje niezwykle fascynujący, pełen nietuzinkowych rozwiązań świat.

Sebastian Dudzik – historyk sztuki, adiunkt w Katedrze Historii Sztuki i Kultury UMK w Toruniu. Przez lata wykładał także na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Doktorat obronił w 2006 roku na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest prezesem Stowarzyszenia Intergrafia zajmującego się popularyzacją i rozwojem artystycznej grafiki w Polsce, a także członkiem Stowarzyszenia Międzynarodowe Triennale Grafiki w Krakowie. Od kilkunastu lat współpracuje z organizatorami Międzynarodowego Triennale „Kolor w Grafice” w Toruniu, Międzynarodowego Triennale Grafiki im. T. Kulisiewicza „Imprint” w Warszawie oraz Triennale Grafiki Polskiej w Katowicach.

W obszarze jego zainteresowań badawczych znajduje się zarówno mecenat artystyczny i kultura materialna czasów nowożytnych, jak i sztuka oraz krytyka artystyczna naszych czasów. Od wielu lat zajmuje się historią, teorią i tożsamością grafiki artystycznej i mediów jej pokrewnych, a także problemem strategii wystawienniczych i kolekcjonerskich nowych mediów. Aktualnie przedmiotem jego badań jest również zagadnienie uniwersum w sztuce polskich artystów urodzonych w dwudziestoleciu międzywojennym. Pokłosiem naukowej pracy w tych obszarach są dwie książki: Jerzy Grabowski. Artysta i uniwersum (2012) oraz Antoni Starczewski. Artysta i uniwersum (2014), a także blisko dwieście problemowych artykułów, esejów i recenzji z zakresu sztuki i kultury wizualnej.