Logo partnera
Literatura

Astroinstrumenty Jana Heweliusza, wystawa

  • Wydarzenie archiwalne: 13.02.2023
Podany czas trwania wystawy nie uwzględnia dni wolnych oraz rzeczywistych godzin otwarcia. Przed wizytą w danym obiekcie prosimy o kontakt z organizatorem celem potwierdzenia dostępności ekspozycji.
Miejsce:
Miejska Biblioteka Publiczna im. Walentego Fiałka w ChełmnieChełmno, Aleja 3 Maja 2
Zapraszamy na wystawę Astroinstrumenty Jana Heweliusza!

Została ona wypożyczona nieodpłatnie z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej – Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, która wraz z Polskim Towarzystwem Miłośników Astronomii (Oddział w Toruniu) ją współorganizuje, kuratorem wystawy jest dr Katarzyna Tomkowiak.

Jan Heweliusz prowadził obserwacje w Gdańsku przy ulicy Korzennej, na początku działał sam, a później dołączyła do niego asystentka – żona Elżbieta. Na obszernym tarasie „dostrzegalni” czy „Gwiezdnego Grodu”, jak lubił nazywać obserwatorium, gościł znakomitych gości, naukowców i królów. Wykorzystywane w trakcie badań instrumenty astronomiczne do pomiarów położeń i ruchów ciał niebieskich oraz lunety do badania ich natury fizycznej samodzielnie konstruował i budował. Były one nie tylko przydatne w trakcie prowadzenia badań, ale i piękne, bowiem również je ozdabiał.

Heweliusz utrwalił swe astro urządzenia na rycinach, które zamieścił w swych pracach, był bowiem nie tylko astronomem, ale też rytownikiem i właścicielem drukarni. Możemy podziwiać sekstanty i kwadranty, atrakcyjne jak ażurowa biżuteria (gdyby nie ich rozmiary) oraz lunety imponujące długością, czy ich pomysłowe mocowania (m.in. do balustrady tarasu), a także wiele innych części urządzeń, nad których konstrukcją mozolił się w swej pracowni.

Dzieła Heweliusza, które autor ofiarował bibliotece toruńskiego, protestanckiego Gimnazjum Akademickiego, przetrwały i są w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Na wystawie zostały zaprezentowane ryciny – miedzioryty obrazujące warsztat pracy znakomitego astronoma – w dużej mierze pochodzące z jego dzieła Machinae coelestis pars prior.

Astroinstrumenty Jana Heweliusza zostały objęte patronatami „Hevelianum” oraz „Uranii. Postępy Astronomii”, w której w numerach z 2020 roku (nr 4 i 5) można znaleźć teksty dra Macieja R. Nowackiego i dra Grzegorza Szychlińskiego: Teleskopy Heweliusza. Dlaczego nie powstała „Planetographia”.

Źródło: Miejska Biblioteka Publiczna im. Walentego Fiałka w Chełmnie