Stanowisko archeologiczne nr 50 w Brzozie

Kilka dni temu zakończył się dziewiąty sezon badań archeologicznych prowadzonych przez Muzeum Okręgowe w Toruniu  na stanowisku nr 50 w Brzozie, które położone jest w północno-wschodniej części toruńskiego poligonu artyleryjskiego. Jest to miejsce szczególne z uwagi na dziedzictwo archeologiczne i przyrodnicze, ponieważ znajdują się tu najstarsze ślady obecności człowieka w Kotlinie Toruńskiej datowane ogólnie na czasy około 12 000–10 000 lat temu oraz unikatowa roślinność.

Tegoroczne prace badawcze koncentrowały się  na kontynuacji eksploracji przy pozostałościach wału wydmowego (środkowa część kompleksu). Z założonych wykopów badawczych pozyskano liczne wytwory krzemienne, w tym półsurowiec, formy techniczne, odpady i łuski oraz narzędzia krzemienne. Zabytki krzemienne zostały wykonane przeważnie z krzemienia narzutowego oraz niektóre z importowanego surowca – krzemienia czekoladowego. Poza tym odkryto pojedyncze przedmioty kamienne oraz kilka fragmentów silnie rozdrobnionych kości zwierzęcych. Odkryte zabytki powiązano z późnopaleolitycznymi społecznościami określanymi jako „łowcy reniferów”. Tryb życia ówczesnych ludzi  i podejmowane przez nich działania w znacznym stopniu zależne były od rytmu natury, występujących w danym miejscu zwierząt i panujących warunków klimatycznych. Grupy ludzkie, wędrując i przemieszczając się z miejsca na miejsce, zakładali  swoje obozowiska w pobliżu zbiorników wodnych,  na terenach suchych, pozostawiając po sobie liczne przedmioty krzemienne, które dzisiaj odkrywamy.

Północno-wschodnia część poligonu toruńskiego, gdzie kontynuowano badania wykopaliskowe, to jeden z największych kompleksów osadnictwa datowanego na schyłkowy paleolit na Niżu Polskim i miejsce jednostkowe w Kotlinie Toruńskiej. Na tym terenie obecne są najstarsze uchwytne źródła archeologiczne związane z obecnością ludzi u schyłku starszej epoki kamienia. To miejsce o znacznych walorach archeologicznych i przyrodniczych, które należy szczególnie chronić, zabezpieczyć i umożliwić do dalszych badań naukowych.

Teren do badań archeologicznych udostępniony został przez Nadleśnictwo Gniewkowo – Lasy Państwowe i Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia w Toruniu. Badania archeologiczne prowadziła wraz z zespołem dr Beata Bielińska-Majewska z Działu Archeologii Muzeum Okręgowego w Toruniu. Prace finansowane były ze środków Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu oraz Muzeum Okręgowego w Toruniu.

Dziękujemy wszystkim Osobom zaangażowanym w prace terenowe, konsultacje oraz  w/w instytucjom za możliwość przeprowadzenia i sfinansowanie badań.

Autor: dr Beata Bielińska-Majewska

Prace finansowane były ze środków Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu.