
Obiekt tygodnia
01.08.2025
Dzisiejszy „obiekt tygodnia” zasilił naszą kolekcję w 2024 r. Obecnie można go podziwiać na I piętrze Wieży Ciśnień przy ul. Filareckiej 2.
Widoczna na zdjęciu wanienka reklamowa została wykonana z tłoczonej blachy i pokryta różową emalią. Z dołu posiada cztery nogi. Na krawędziach są zauważalne ubytki i rdza. Na dnie wanienki znajduje się napis “SP. AKC. “OLKUSZ” w OLKUSZU”. Artefakt został wyprodukowany pomiędzy 1922 a 1939 r.
Jak wynika z inskrypcji wanienka została wykonana w Olkuszu w jednej z najsłynniejszych i istniejącej do dzisiaj fabryce i emalierni. Jej historia sięga 1907 r., kiedy władze rosyjskie zatwierdziły i zarejestrowały Akcyjne Towarzystwo Tłocznych i Emaliowanych Wyrobów „Westen”. Głównym akcjonariuszem i pierwszym dyrektorem zakładu był przemysłowiec Peter Westen. Logiem fabryki został czajnik/imbryk z literą „W” w środku.
W 1914 r. wraz z wybuchem I wojny światowej rozwój fabryki został zahamowany. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę władze państwowe przejęły zarząd nad olkuską fabryką. W 1922 r. zmieniono statut działania przedsiębiorstwa i jego nazwę na „Olkusz” Fabryka Naczyń Emaliowanych Spółka Akcyjna. Część akcji zatrzymało państwo, pozostałe otrzymały polskie banki i rodzina Westenów. W okresie II wojny światowej profil produkcji uległ częściowej zmianie przez wprowadzenie do niej wyrobów na potrzeby wojsk okupanta.
Po wojnie – w 1948 r. Zarządzeniem Ministra Przemysłu i Handlu „Olkusz” Fabryka Naczyń Emaliowanych Spółka Akcyjna została przekształcona w przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych. W 1965 r. zaczęła się intensywna rozbudowa i modernizacja zakładu. Powstały wydziały wyrobów lakierowanych, kuchennych aluminiowych i teflonowych, wanien tłoczonych i zlewozmywaków emaliowanych oraz wydział narzędziowy.
W 1992 r. fabryka została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa o nazwie: Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych „Emalia” SA. W ciągu kolejnej dekady wiodący pakiet akcji przejął prywatny inwestor, który doprowadził do restrukturyzacji i modernizacji zakładu, przez co dzisiaj jest on bardzo nowoczesny.
Obecnie Olkuska Fabryka Naczyń Emaliowanych “Emalia” SA “Olkusz” produkuje garnki emaliowane, kubki, patelnie, czajniki, wanny, brodziki emaliowane, zlewozmywaki emaliowane i nierdzewne.
Źródło: Muzeum Wodociągów