Helena Grossówna (25.11.1904–1.07.1994) – aktorka filmowa i teatralna, żołnierka, dowódca batalionu AK
Grossówna urodziła się 25 listopada 1904 roku w Toruniu. Była aktorką filmową i teatralną, tancerką, autorką choreografii teatralnych i filmowych. Wszechstronnie uzdolniona muzycznie, aktorsko i tanecznie, torunianka szybko stała się gwiazdą największych polskich komedii muzycznych lat 30.
Urodziła się w 1904 roku w Toruniu, tutaj też zadebiutowała w 1926 roku na deskach Teatru Miejskiego, statystując w operetce ,,Księżniczka czardasza”. Do wybuchu II wojny światowej wystąpiła w 17 filmach, przede wszystkim w przebojowych komediach ,,Dodek na froncie”, ,,Piętro wyżej”, ,,Paweł i Gaweł”. Występowała też na scenach opery, teatru, kabaretu i rewii. W czasie okupacji Helena Grossówna była kelnerką, aktorką i działaczką konspiracyjną. Jako oficer AK w stopniu porucznika dowodziła kobiecym batalionem ,, Sokół” podczas Powstania Warszawskiego. Za odwagę w walce o wolną Polskę odznaczona przez Prezydenta RP na uchodźstwie prestiżowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Po kapitulacji powstania więźniarka obozu jenieckiego w Gross-Lübars, a następnie stalagu w Oberlangen. Po powrocie do kraju Grossówna związała się z warszawskim Teatrem Syrena.
il. Helena Grossówna, syg. 3/1/0/11/7966, Archiwum Państwowe, domena publiczna
Warto wiedzieć:
- 10 grudnia 2016 decyzją Rady Miasta Torunia, Helena Grossówna została patronką nowego ronda przy ul. Kościuszki w Toruniu.
- W szkole podstawowej nr 6 przy ul. Łąkowej w Trouniu, do której uczęszczała Helena Grossówna znajduje się tablica upamiętniająca aktorkę. Tablicę ufundowali organizatorzy Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Toffifest.
- W 2019 roku ukazał się szósty z serii komiksów prezentujący słynne postaci związane z regionem. Wydawnictwo pt. „Helena Grossówna. Nigdy nie trać nadziei” powstało wg scenariusza Macieja Jasińskiego z rysunkami Jacka Michalskiego. Wydawcą jest Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
- Przy ul. Wola Zamkowa w Toruniu można już zobaczyć odbudowany dom, w którym mieszkała Helena Grossówna. Dofinansowanie na odbudowę domu otrzymało Kujawsko-Pomorskie Centrum Dziedzictwa z naszego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020. Inwestorem zastępczym jest spółka Kujawsko-Pomorskie Inwestycje Regionalne.